به گزارش
ایران خبر، ثبت نام کاندیداهای مجلس خبرگان رهبری از روز ۲۶ آذر شروع شد و همچنان ادامه دارد. در اولین روز خانم عصمت سوادی برای کاندیداتوری در این دوره از انتخابات مجلس خبرگان ثبت نام کرد. در این میان گمانهزنیها در خصوص تایید صلاحیت سوادی به خاطر زن بودن او در میان مردم بالا گرفت.
هنوز از طرف هیچ یک از جمعیتهای مدعی دفاع از حضور زنان در عرصه سیاست واکنشی به این ثبت نام داده نشده است. با این حال این اولین بار نیست که یک زن مدعی مجلس خبرگان رهبری می شود.
اولین بار منیره علی مشهور به منیره گرجی (متولد ۱۳۰۸، تهران) با تحصیلات سطح حوزوی عضو مجلس خبرگان قانون اساسی شد. او با کسب ۵۱/۷ از کل آراء به عضویت اولین مجلس خبرگان ایران درآمد. انتخاب وی به عنوان تنها زن مجلس خبرگان قانون اساسی، اعتراض برخی از منتخبان این مجلس را برانگیخت. آنان تهدید کردند: این زن باید برود وگرنه ما مجلس را ترک میکنیم؛ و او پاسخ داد: من بر مسوولیتی که مردم به من واگذار کردهاند، استوارم؛ هرکس نمیتواند حضور یک زن را تحمل کند، برود.
او روز دوشنبه ۵ شهریورماه در جلسه علنی مجلس خبرگان در دفاع از حقوق زنان سخنرانی کرد. خانم گرجی در این سخنان با یادآوری جایگاه حقوقی زن در اسلام و نیز ذکر تاریخی وضعیت زنان ایرانی، خطاب به دیگر همکاران خویش در مجلس خبرگان گفت: «چون در پیشگاه قرآن مسئول هستم، به حکم آیه «و من لم یحکم بما انزلالله» که سه بار در سوره مائده تکرار میشود این را توجه داشته باشیم که در این موقع، در این نشست مهم و عظیم، حقوق این گروه، که بنیاد اجتماع بر پایه زن است، ضایع نشود. ما زنها محروم ماندهایم، این شعار نیست، واقعیت است.»
پس از اتمام دوره مجلس خبرگان قانون اساسی او از مشاغل دولتی کناره گیری کرد. او مجلسهای وعظ و خطابهای در سالهای ۵۶، ۵۷ و ۵۸ داشته است؛ مجالسی که با تأثیر از دکتر شریعتی، زنان و گاهی مردان را آماده مبارزه میکرد.
گرجی از جمله واعظانی بود که پا به عرصه مبارزه فرهنگی گذاشت. او همچنین نخستین سازمان غیردولتی در حوزه تخصصی زنان را با عنوان مؤسسه مطالعات و تحقیقات زنان، تأسیس کرد.
روزنامه جمهوری اسلامی در سال ۵۸ و پس از سخنرانی او درباره زن در اسلام مصاحبه ای با این نماینده مجلس خبرگان قانون اساسی داشت:
– با توجه به آنچه در سخنرانی خود بیان کردید، درباره نظام حقوق زن در قانون اساسی چه پیشنهاداتی به مجلس ارائه می دهید؟
گرجی: بطور کلی باید حقوق انسانها در این قانون رعایت شود. در این صورت از نظر ما تفاوتی بین زن و مرد و پیر و جوان نیست. یعنی در حقیقت، همه افرادی که هویت انسانی دارند، مطرحند، خواه زن باشد، خواه مرد. ولی وقتی در جامعه ای زندگی می کنیم که روابط ناشی از بعضی نارسائی های فرهنگی طوریست که برای زن حقوقی قائل نیستند، بالاجبار در چنین جامعه ای ناچاریم بر حقوق زن تاکید خاص داشته باشیم.
در حقیقت معتقدم اگر حقوق افراد بدون هیچگونه تبعیضی رعایت شود، نیازی به اصرار بر روی حقوق گروه خاصی نیست. ولی تا زمانی که به چنین موقعیت ایدهآلی نرسیدهایم، الزاما بایستی برای حفظ این حقوق، نظامی ایجاد شود و تا زمانی که حقوق اساسی جامعه بدون در نظر گرفتن آن تبعیضات، شکل نگرفته باشد، بایستی زن در پناه قانون جمع الاطراف حمایت شود. بعلاوه معتقدیم بموازات این، بایستی آموزش فرهنگی در جامعه تعمیم پیدا کند تا بتوانیم مفاهیم اسلامی را براحتی پیاده کنیم.
– در سخنرانی خود اشاره کردید اگر حقوق انسان شناخته شود، دیگر نیازی به تفکیک زن از جامعه و تاکید بر حقوق آن نیست، آیا درست برداشت کردهام؟
گرجی: ببینید زن تاکنون به انحاء مختلف مورد ظلم قرار گرفته است. حال ما نمی خواهیم با عبارت تازهای مجددا آن را از یک کل متحد جدا کنیم. خوشبختانه کم کم زنان ما جای خود را در جامعه باز می یابند. الان حقوق انسان مطرح است. اگر چنین حقوقی تامین شود که دیگر مطرح کردن زن و مرد معنی ندارد. ولی وقتی در جامعه کنونی هنوز هم زن را از مرد جدا می دانند، چاره ای جز مطرح کردن بعضی مسائل خاص نداریم.
– در سخنرانی خود به گرفتن قلم و بیان از زنان که مواریث انسانی هستند، اشاره کردید .منظورتان دقیقا چه بود؟
گرجی: منظورم این است که انسان مکنونات قلبی و آنچه در ضمیر خود دارد، تنها و تنها بصورت قلم و بیان به جامعه خود می رساند و افکار خود را که ثمره ذهنی اوست از این طریق ظاهر می کند. یعنی در حقیقت می خواهم بگویم انسان از طریق قلم و بیان، نشان میدهد که انسان است. ولی این باعث تاسف است که این حربه را بعنوان و بنام اسلام گرفته اند. این بدترین تهمت به اسلام است. در حالی که می دانیم قرآن حافظ و پاسدار نظام انسانی است. بعلاوه خداوند در قرآن به قلم سوگند می خورد و بیان و قلم را از خصوصیات انسانی می داند.
– اشارهای به تشکیلاتی برای حفظ حقوق زن کردید. در نظام گذشته هم تشکیلاتی به این اسم وجود داشت، آیا منظورتان احیای همان تشکیلات است؟
گرجی: نخیر، اشتباه نکنید. منظور ما جنبه ارشادی قضیه است. چیزی مثل کمیته امر بمعروف که یک اصل اسلامیست. تا زمانیکه «معروف» یعنی چیزی که باید باشد، شناخته نشود و روی آن تبلیغی صورت نگیرد، به تغییر نهادها نمی توان امیدوار بود. در حال حاضر زنان ما به چنین کانونی نیاز دارند، این در حقیقت برای تثبیت حقوق زن در جامعه نقش بنیادی دارد.
– در سخنرانی خود اشاره کردید که رشد فکری اکثر زنها پایین است چرا؟
گرجی: این هم از مواریث نظام غلط فکری و اجتماعی گذشته است. بایستی زنان ما همت کنند و این اثرات را برطرف کنند. اگر معتقدیم که زن بایستی «کفو» (همپا-همگونه-یکسان) مرد باشد، در نتیجه بایستی برای فراهم کردن چنین تشابهی تلاش کنیم. قرآن زن ومرد را به دو دریا تشبیه می کند، دو دریایی که در عین حال، هم مشابهند و هم هر دو در حد خود کامل.
– با توجه به حضور محسوس بانوان در انقلاب و تحرکی که در این قشر عظیم نیز بچشم می خورد، آینده را چگونه می بینید؟
گرجی: خیلی امیدوارم. زنان ما هشیار شدهاند. مرحوم دکتر شریعتی می گفت: «حق را باید گرفت». حضور آنها در خیابان ها، پابه پای مردان شان، دلیل آن است که بپا خاسته اند که حق را از نظام منحط سابق بگیرند. این حرکت اگر به روال قرآن تکامل یابد، زن براساس رشد واقعی و فطری خود تکامل خواهد یافت. از حالا نشانه های آن را در همه جا می بینید، نفی ارزش های نظام طاغوتی یعنی آرایش و لباس های رنگارنگ، خود نشانه آن است که می دانند چه می خواهند. یا لااقل حس کرده اند چه چیز پایدارترست و ارزشمند.
– آیا پیامی برای زنان ایران دارید؟
گرجی: راهی را که شروع کردهاند، ادامه دهند و هرگز از پا ننشینند. هرگز در راه تکامل فکری و اجتماعی،از مسئولیت سنگین خود غافل نمانند. جامعه برای ایفای نقش حساسی، یعنی برای نجات بشر قیام کرده و در این راه نقش زن زیربنائیست.روزنامه جمهوری اسلامی، شماره ۵۴، ۱۱ مرداد ۱۳۵۸- ۸ ر