به گزارش ایران خبر، سعید نمکی وزیر بهداشت در یازدهمین نشست گفتوگوی هفته که باهدف ایجاد ارتباط و تعامل دوسویه بین وزارت آموزشوپرورش و دستگاههای مختلف کشور و با موضوع گفتگو بر محور تحول که با حضور وزیر آموزش و پرورش، اعضای شورای معاونان، مدیران کل آموزش و پرورش استان و رؤسای ۷۶۰ منطقه آموزش و پرورش کشور صبح امروز برگزار شد، بیان کرد: خیلی دوست داشتم زودتر از اینها در این جلسات حضور پیدا کنم اما روزگار سختی را میگذرانم و روز و شبهای پر زحمتی است و امیدوارم با توکل به خدا و آبروی اولیا و انبیا کمک کند تا بتوانیم سرافراز از این امواج سهمگین عبور کنیم. ن
وی ادامه داد: عزیزانی در جلسه حضور دارند که نگاه من را به حوزه آموزش و پرورش در زمانی که در سازمان برنامه و بودجه بودم میدانند و در آن دوره آنچه در توان داشتم برای حمایت از این دستگاه بسیار مهم به کار گرفتم. اعتقاد من بر این است که در ادبیات امروز توسعه انسان ابزار توسعه نیست. انسان توسعه یافته هدف غایی توسعه است و این انسان توسعه یافته شاکله اصلی شخصیتش به سمت توسعه یافتگی از همان کودکی است و مهمترین برش شکل گیری شخصیت کودک بعد از خانواده در مدرسه است. داگلاس نورس که یکی از تئورسینهای تربیت و توسعه در جهان است و برنده جایزه نوبل در سال ۱۹۹۳، میگوید اگر خواستید ببینید مملکتی به سمت توسعه یافتگی میرود یا خیر، به اتوبانها و خیابانها و کارخانهها و معادنش را نبینید بلکه بروید و مدارسش را ببینید که چقدر در آن مدرسهها بچههایی با روحهای جستوجوگر روی نیمکتها نشستند و چقدر معلمهای آماده برای پاسخگویی به این مطالبات جستوجوگرانه بچهها در مدارس حضور دارند. او میگوید سرمایههای ملی شما روی نیمکت مدارس نشستند.
سرمایه گذاری در آموزش و پرورش پربازده است
نمکی ادامه داد: من همواره معتقد بودم هزینه نیست آنچه در آموزش و پرورش خرج میکنیم بلکه یک سرمایه گذاری پاسخ دهنده و پر بازده ملی است. یادشان هست دوستان وقتی در سازمان برنامه و بودجه بودم وقتی صحبت از آسیبهای اجتماعی شد عرض کردم که خیلی دیر به سراغ آسیب اجتماعی میروید مقابله با آسیب اجتماعی را باید از مدرسه شروع کرد و این طرح نماد یا پیشگیری از آسیبهای اجتماعی مدرسه محور اندیشهای بود که ما در آنجا با یک کار گسترده بین بخشی شروع کردیم و دکتر حمید. هم در اکثر جلسات ما حضور داشت.
وی ادامه داد: این جوانی که معتاد شده و دوران رسیدگی به او را با غفلت گذراندیم ایام بسیار مهم را فراموش کردیم دیگر بازگشت به ایام پاکیزگی سخت و بعضاً غیر ممکن است. من معتقدم مدرسه جایگاه بسیار مهمی است برای همه ابعاد در نظام سلامت.
نیازمند بازنگری در همه ابعاد تربیتی و آموزشی در مدرسه هستیم
وی افزود: ما نیازمند یک بازنگری در همه ابعاد تربیتی، آموزشی و پرورشی در مدرسه هستیم. من گامهای بسیار بلند و زیبایی که وزیر آموزش و پرورش برداشتند را میستایم. همین کاری که در توسعه زیرساختهای مجازی برای دسترسی عادلانه دانشآموزان کشور به راهکارها و مکانسیم های مورد نیاز تعلیم و تربیت پیمودند کار بسیار بزرگی است. اوایل که در دولت طرح را میآوردند خیلیها به عنوان ظرفیت به آن نگاه نمیکردند اما خودشان مستحضر هستند که اولین کسی که به عنوان ظرفیت بنیادین یک زیرساخت به موضوع نگاه میکرد و ایشان را تحسین میکرد من بودم.
وی ادامه داد: آنچه ما در آموزش و پرورش در سالهای گذشته رفتیم چیزی به عنوان آموزش انجام ندادیم. ما یک حرکتی که به قول فرنگیها "پر کردن حافظه دانشآموز از اعداد و ارقام بسیار سنگین است" را در روزهای اول داشتیم. بحث مهم امروز دنیا جامعه محور کردن آموزش و تربیت است. در دنیای پیشرفته روزهای اول بچهها را میبردند تا با محورهای اجتماعی آشنا کنند مثل اینکه پلیس راهنمایی چه کار میکند یا پارلمان چطور برای مردم تصمیم میگیرد. اما و ما روزهای اول اعداد و ارقام بسیار خشن را در ذهن بچه میکاریم و همه میروند در المپیادها در انتها هم آنها را دودستی تقدیم کشورهایی میکنیم که بانک ژنتیک خوب کشورهای دنیا را جمع میکنند.
انزوا درون خانوادهها یک خطر جدی است
نمکی گفت: من معتقدم ما واقعاً باید یک تحول بنیادین در عرصه آموزش ابتدایی کشور دنبال کنیم و این جامعه محور کردن و اینکه بچهها را با مسائل اجتماعی بیشتر آشنا شوند از رسالتهای ما است. بویژه امروز که انزوا در زندگی شهری در آپارتمانهای کوچک را شاهدیم و بعد و موبایل و شبکههای مجازی بر آن دامن زده است. یک روزی میگفتند تلفن وقتی اختراع شد آدمها را به هم نزدیک کرد اما امروز تلفنهای دستی آدمها را از هم دور کرده است. اعضای خانواده با هم هستند ولی از هم جدا هستند و درون خانواده هم بچه در خانه به مرور با رفتار پدر و مادر به در انزوا در این دنیای پیچیده خودش را غرق میشود. امروز روزی است که ما به تربیت کودکان به عنوان بحث جدی در جامعه محورکردن دیدگاهها باید تلاش کنیم. متأسفانه این انزوا یکی از خطرهای جدی است که همه سنین را دارد تهدید میکند.
وزیر بهداشت اظهار کرد: من عاشق ادبیات توسعه هستم و دوست دارم مسائل را کلیتر ببینم و معتقدم اگر قرار است روزی اتفاقی بیفتد و تحول بنیادین آغاز شود، آن مقطع بازتابهای گسترده در نظامهای کشور دارد و همواره معتقد بودم دیدگاههایی را تقویت کنم که موافق سرمایه گذاری در آموزش و پرورش هستند. سالهایی که در سازمان برنامه و بودجه بودم سعی کردم بیشترین تخصیصها را برای آموزش و پرورش قائل شوم و در بحث نوسازی مدارس حتی تخصیص ۱۱۰ درصدی دادم و اولین سالی بود که این اتفاق افتاد تا بتوانیم در روزهای بحرانی سخت بتوانیم یک تحرکی در زیرساخت آموزش و پرورش مملکت ایجاد کنیم. ظرفیت خیرین را هم فعال کردیم. البته معتقد بودم مدارس تک کلاسه و دو کلاسه را به مجتمعهای جان دار تر تبدیل کنیم که این مساله متأسفانه دنبال نشد.
دعا میکردم دوباره به دام وزارت بهداشت نیفتم
وی با اشاره به اینکه به حوزه تخصصی خودمان که نظام سلامت است بازگردیم، بیان کرد: ۳۰ سال پیش در ۲۲ کشور شرق مدیترانه ما اول شدیم و شاید همین تاریخچه بود که باز من را به دام این مجموعه انداخت و شاید مشیت الهی بود که در این روزهای سخت بنده به عنوان یک سرباز این رسالت را به دوش بکشم چون هر بار از مقابل وزارت بهداشت رد میشدم میگفتم خدایا من را به هر دامی میاندازی بینداز ولی به دام اینجا نیانداز. زمانی هم که دکتر هاشمی میخواستند از وزارتخانه بروند به ایشان گفتم من در طول زندگی تنها دست پدرم را بوسیدم ولی حاضرم دست تو را ببوسم که بمانی و من به این تله نیفتم؛ البته این را هم نمیدانستم که سیل و زلزله و کرونا و…هم در پیش است. شاید خداوند ماموریتهایی را به دوش یک عده در شرایطی میگذارد و من همواره راضی ام به رضایت پروردگار امیدم این است و کاری برای مردم کنم و همچنین شرمنده خون شهدا نشوم.
در اوج کرونا پوشش بالای ۹۷ درصد واکسیناسیون را حفظ کردیم
نمکی گفت: ما زمانیکه در ۲۲ کشور مدیترانه شرقی اول شدیم، با چند کار اساسی که کردیم این رخ داد. یکی با پوشش خانههای درمانی و واکسیناسیون گسترده مایع درمانی خوراکی و تغذیه با شیر مادر. امروز هم در اوج کرونا ما پوشش بالای ۹۷ درصد واکسیناسیون را حفظ کردیم و مراقبت از زنان باردار را در پوشش عالی نگه داشتیم و این از افتخارات به خاطر زیرساختهایی است که پیشتر ایجاد کردیم که حتی در در دورترین جاها خانه بهداشت داریم. این دست آورد بزرگ که شاخص مرگ کودکان زیر یک سال به ازای هر هزار تولد زنده و مرگ زنان به دلیل عوارض بارداری و زایمان در هر ۱۰۰ هزار زایمان و باداری را کاهش دادیم را با همین حرکتها انجام دادیم.
به دام بیماریهای غیرواگیردار افتاده ایم
وی با بیان اینکه گذشته با امروز یک تفاوتی کرده است، بیان کرد: ما در گذشته واکسن را خودمان میآوردیم و زنجیزه سرد را خودمان تامی ن میکردیم و خیلی از ابعاد وابسته به وزارت بهداشت بود؛ گرچه جهاد جاده کشید، برق به روستا رفت، تلویوزین رفت و آگاهی مردم بالا رفت و یخچال آمد و مردم در یخچال غذا را نگه داشتند و حرکت توسعه در سایر ابعاد هم به ما کمک کرد، اما عمده ترین بخش را ما در وزارت بهداشت به عهده داشتیم و خیلی همکاری بین بخشی مؤثر نبود. اما امروز عوامل مرگ و میر و خطر به شدت متفاوت از گذشته است. امروز فشارخون بالا، بیماری دیابت و سکتههای قلبی و مغزی، سرطانها و … عامل بسیاری از مرگ و میرها است. که ما خیلی نقشی در جلوگیری از آنها نداریم و این مساله به شیوه زیست مردم بر میگردد. ما سالی ۳۸۰ هزار مرگ داریم که از این تعداد ۳۱۳ هزارتای آن به دلیل به بیماریهای غیرواگیر است و من این افتخار را دارم که ۳۰ سال پیش این دورنما را دیدم که روزی از تله بیماریهای واگیر مثل مالاریا درمی آییم و به سیاه چاله بیماری غیرواگیر میافتیم و آن روز اداره کل بیماری غیرواگیر را ایجاد کردم. بعد ما اندیشمندان آن را تعطیل کردند و دوباره با توصیه ما شکل گرفت. در تصادفات و حوادث جادهای و ناهنجاریهای رفتاری کمترین نقش را ما داریم و این مساله بر میگردد به شیوه زیست که اینجاست پای مدرسه باز میشود چون شیوه زیست در مدارس شکل میگیرد. در مدرسه بچه میآموزد که تغذیه مناسب یعنی چی؟ جاقی و افزایش وزن یعنی دیابت زودرس!
هر دو دقیقه یک ایرانی بر اثر فشار خون می میرد
وزیر بهداشت ادامه داد: اینهمه امروز به خاطر کرونا با مرگ بالا غصه میخوریم و متوجه نیستیم با قاتل خاموش و پر فشاری خون هر روز جانهای بسیاری از دست میروند. امروزه هر سه دقیقه یک ایرانی به دلیل کرونا فوت میکند اما هر دو دقیقه یک نفر به دلیل فشار خون بالا می میرد. این مساله را در کجا میشود این را نهادینه کرد؟ در مدرسه! همانطور که احترام به حقوق شهروندی را در مدرسه میشود به بچهها آموخت، شیوه زیست مناسب هم باید در مدرسه آموخته شود.
با مراقبین سلامت تحول در نظام سلامت در آموزش و پرورش ایجاد نمیشود
وی با بیان اینکه امروزه از فرمایشات مدیران استانی استفاده کردم، بیان کرد: البته من از شما میخواهم به جای اینکه میخواهید پزشک بفرستیم در بیمارستان فرهنگیان شما کاری کنید که فردا من این میزان پزشک نخواهم یعنی شما دادرس وزارت بهداشت هستید. برای تغییر شیوه زندگی در آموزش و پرورش و ورزش منظم و ورزش همگانی باید تلاش کنیم. امروز آموزش و پرورش طلاییترین نقش را برای تغییر الگوی زندگی در مدرسه دارد. البته ما هم در خدمت فرهنگیان هستیم. من هم معتقدم باید در این حلقه مراقبین بهداشت باشند و یا بحث درمانگاه فرهنگیان را دنبال میکنیم اما افزایش آگاهی کودکان این مملکت خصوصاً در ابتدایی بسیار مهم است و معلم برای آموزش الگوی مناسب زندگی رکن اصلی است. گرچه بیماریهای واگیردار میهمان مکرر بشریت خواهند بود اما امروز عمده خطر عمده بیماریهای غیرواگیر هستند.
نمکی گفت: اینجا مراقبین بهداشت کاری نمیتوانند بکنند و معلم عاشق فهیم است که میتواند نقش مهمی ایفا کند. اینکه یک نفر بشود مراقب سلامت و یک نفر معلم اشتباه است. این اشتباهی است که در روانپزشکی هم کردیم و آن را از بقیه علوم جدا کردیم. در حالیکه وقتی روان کسی بهم میریزد آریتمی قلبی هم پیدا میکند. امیدوارم این راه خطای تفکیک را آموزش و پرورش نرود. ما باید معلمان جامع الشرایط داشته باشیم. با ۱۰۰ هزار مراقب سلامت، تحول در نظام سلامت آموزش و پرورش ایجاد نمیشود. البته ما با زیرساخت شاد میتوانیم انتقال آموزش بهداشتی به معلمان را بدهیم تا با زبان گفتمان مناسب به کودکان منتقل کنند. اگر گفتمان مناسب نداشته باشیم بچهها درک نمیکنند. معلمی کار عاشقی و انبیا است.
در بهمن ماه فریاد زدیم باید راهها را بست
وی افزود: در رابطه با کرونا ما روزهای سختی را میگذرانیم اما میشد این روزها را سادهتر گذراند. ما در یک شرایطی اواخر دی ماه موارد چین را شنیدیم و با توجه به شناختی که از شاکله ویروس داشتم گفتم که با موجودی روبرو هستیم که تا مدتی گرفتارمان خواهد کرد. این شترگاو پلنگ همه کاری با بشر خواهد کرد. ما خودمان را آماده کردیم و شاهد هستید که در بهمن ماه در دولت فریاد زدم باید راهها را بست و گفتم اگر این آتش به نیستان کشور افتاد، دامن تکتک اعضای این کابینه را خواهد گرفت. به همکاران گفتم حتی اگر نسیمی هم بیاید شما آن را طوفان تصور کنید و سنگر آرایی کردیم و تجربه دفاع مقدس را به کار بردیم. در طوفان قم و گیلان مریضی پشت درب بیمارستان نماند و تازه زمانی که به اروپا و آمریکا رسید شرایط را درک کردند؛ آن هم در زمانی که آمریکاییها ۱۱۱ میلیارد دلار هزینه کردند. انگلیسیها ۲۲ میلیارد پوند در نظام سلامت خرج کردند و در این شرایط یک میلیارد یورو از صندوق توسعه به ما داده شد که تا یک ماه قبل ۳۰ درصد آن را گرفتیم.
نمکی تاکید کرد: الان ۵ میلیون واکسن آنفلوآنزای ما که از فرانسه آمده و در یکی از فرودگاهها هست مدتها است بلوکه شده و راه را بر ما بستند. در چنین شرایطی مرگها را در کمتر از دو ماه به حدود ۳۰ مورد در روز رساندیم و توانستیم در فروردین و اردیبشهت روزهای خوبی را با بسیج ملی رقم بزنیم. ما بعد از آن دچار خوش باوری شدیم و بارها گفتم ساده انگاری نکنید که از گوشههای زمین گل میخوریم و هنوزم اگر گل میخوریم به خاطر عدم باور اوضاع است.
بچهها از خانوادهها بخواهند سفر نروند
وی با اشاره به آغاز طرحی از ۲۰ آبانماه، بیان کرد: در این طرح یکی از محورهای عمده طرح که وزارت آموزش و پرورش است. امروز روزگار کودک سالاری است و اگر آگاهی بچهها افزایش یابد تأثیرات مهمی در آگاهی خانوادهها خواهیم دید. از دو طریق مستقیم و غیر مستقیم در رعایت نکات بهداشتی، ماندن در قرنطینه و… کمک ما میآیند. بچهها میتوانند از خانواده بخواهند سفر نروند. امروز کرونا تأثیرات رفتاری اجتماعی سنگینی بر جامعه گذاشته است، کودک نمیتواند در آغوش پدربزرگ برود و گویی به جای مهرگستری در حال آموزش مهرستیزی به بچهها هستیم که در بچهها تأثیرات منفی میگذارد که به واسطه فاصلهگذاری اجتماعی است. کاستیهای روح و روان باید ترمیم شود. در آینده مشکلات افسردگی و روحی روان در بچهها بالا خواهد رفت که باید به فکر آن باشیم و راهکار بیندیشیم.
نمکی اظهار کرد: اگر به خانواده بگوییم در خانه بمان باید خوراک ماندن در خانه فراهم شود. صدا و سیما سریالهای تکراری را نشان میدهد و بچه میگوید چرا اینها ماسک ندارند و من به آقای علیعسگری گفتم با رعایت برخی نکات میتوانید خوراک تهیه کنید برای مردم. بچهها باید از دلمردگی خارج شوند که ما هم آماده کمک کردن هستیم.
وی افزود: برای سایر مشکلات مانند مشکلات سرویس بهداشتی و … هم آماده هستیم که کمک کنیم. بارها گفتهام ساخت مجتمعهای آموزشی فرصت خوبی است و از ظرفیت بخش خصوصی در این مورد استفاده کنید. نباید با بخش خصوصی مثل کارد و پنیر بود. نقشه داشته باشیم که هزینه سربار به حداقل برسد. دهها مدرسه تک کلاسه داریم و صدها مدرسه زیر ۵۰ دانشآموز داریم و بنده هم با سازمان برنامه بودجه صحبت میکنم تا شرایط بهداشتی مدارس هم بهتر شود.
وی در پایان گفت: در روزهای غربت و تنهایی سرزمین بود که قلدر زبان نفهمی در کشور آمریکا حاکم شده بود و در اوج تنهایی سرزمین شعری گفتم. گرچه مقام معظم رهبری فرمودند که هیچ اعتمادی به هیچ رئیس جمهوری در آمریکا نیست، اما خرد و بی خردی تأثیر خود را در جامعه میگذارد. وقتی ترامپ تقلا میکرد برای انتخابات من گفتم خون شهید سلیمانی باید گریبانگیر این مرد شود. این مرد بزرگ همه تلاش خود را برای مبارزه با تروریست گذاشته بود و این مرد بزرگ را تروریست خواندن یک جایی باید خونش دامن یکی را میگزفت، این آدم سالها باید تاوان خون این شهید را بدهد.