کد مطلب: 155418
 
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۱۴ آبان ۱۳۹۹ ساعت ۱۰:۰۷
صنعت هر روز برگی نو از تحولات تکنولوژی را به بشر مدرن امروزی نشان می‌دهد. اولین روزهایی که اتومبیل‌ها اختراع‌شدند حجم گسترده‌ای از بدنه آن‌ها را چوب تشکیل می‌داد. روشی ناامن برای حمل‌ونقل.
 
اما امروز بدنه و کف تمامی خودروها از ورق‌های فولادی ساخته می‌شود تا محکم و مقاوم و قابلیت استفاده در چرخه حمل‌ونقل را داشته باشند. در این مقاله تلاش می‌کنیم ورق سیاه فولادی را معرفی کنیم که در ساخت بدنه و کف خودرو و بسیاری صنایع دیگر کاربرد دارد. همچنین کاربردهای مختلف ورق سیاه را در صنایع بیان می‌کنیم. در یک کلام می توان گفت هدف این نوشتار پاسخ به سوال ورق سیاه چیست خواهد بود.

 ورق سیاه چیست؟

درحال حاضر صنعت فولاد بسیار گسترده شده است. یکی از تکنولوژی‌های موجود در این صنعت تبدیل شمش فولادی به ورق سیاه و کم ضخامت است. این کار طی فرایند نورد گرم انجام می‌شود و به ورق سیاه که در اصطلاح انگلیسی (HOT ROLLED SHEET) نام دارد، رنگی مات دارد که علت آن نیز فرایند ذوب اجزای تشکیل‌دهنده ورق در دمای بالا است و به همین علت به ورق سیاه فولادی مشهور شده است.
 ورق سیاه فولادی از دو نوع فولاد A36 و A1011 تولید می‌شود که هر دو نیز جزء کم‌کربن‌ترین فولادها هستند. البته فولاد A36 فولادی است که استحکام کمتری نسبت به A1011 دارد. می‌توان این‌طور گفت که هرچه کربن به‌کاررفته در فولاد بیشتر باشد، ورق سیاه فولادی سخت‌تر است و هر چه کمتر از کربن استفاده شود  نیز انعطاف و نرمی بیشتری خواهد داشت.
 فولادی که طی نورد گرم تهیه و تولید و به ورق سیاه تبدیل می‌شود، فولادی کم ضخامت و دارای سطحی نازک است. به‌طوری که ورق سیاه فولادی ضخامتی حدود ۱.۲ تا ۱۶ میلی‌متر دارد. همچنین طی عملیات تهیه ورق سیاه بر اساس نورد گرم، فرایند دیگری چون تسطیح ورق، برش سبک و سنگین ورق، بهبود خواص مکانیکی و کم کردن وزن کلا ف نیز صورت می‌گیرد و در نهایت ورق سیاه در دو نوع صنعتی و معمولی به بازار مصرف خاص خود عرضه می‌گردد.

فرایند تهیه و تولید ورق سیاه چیست؟

 ابتدا باید گفت ماده اولیه ورق سیاه پودر سنگ آهن است که از معادن سنگ آهن تهیه و تبدیل به گندله می‌شود. اما در ادامه طی ۵ مرحله تهیه و تولید ورق سیاه صورت می‌گیرد.
 مرحله اول تولید ورق سیاه چیست؟ (کوره پیش گرم): در این مرحله تختال در دمای 1200 تا 1250 درجه سانتی‌گراد گرم می‌شود. علت این کار حذف عیوب ساختاری حاصل از ریخته‌گری و حل شدن عناصر آلیاژی است. با این کار احتمال تشکیل رسوب سخت در دماهای پایین به‌شدت کاهش می‌یابد.
 مرحله دوم تولید ورق سیاه چیست؟ (قفسه‌های نورد خشن): نورد خشن همان نورد اولیه است. در این مرحله تختال توسط فشار شدید آب، پوسته زدایی می‌شود و وارد قفسه نورد خشن می‌گردد. با این کار حدود ۷۵ درصد ضخامت اولیه تختال گرفته می‌شود و البته همین کار موجب استحکام بیشتر ورق خواهد شد. همچنین توسط غلتک‌هایی که بر روی ورق کشیده می‌شود،  عرض آن را بیشتر می‌کنند و درنهایت در پایان این مرحله ورق وارد جعبه یک کلاف می‌شود.
مرحله سوم تولید ورق سیاه چیست؟ (جعبه کلاف): جعبه کلاف که در میز انتقال بین قفسه‌های خشن و نورد نهایی قرار دارد، چندین کار مهم را بر روی ورق انجام می‌دهد. مزایای مهم جعبه کلاف همگن کردن دمای ورق و شکست پوسته‌ها و افزایش ظرفیت تولید است.
 مرحله چهارم تولید ورق سیاه چیست؟ (قفسه‌های نورد نهایی): وقتی دمای ورق سیاه به دمای مناسب رسید، وارد مرحله نورد نهایی می‌شود و به‌طور متوالی از سایر قفسه‌ها عبور داده می‌شود. سرعت عبور ورق در این قفسه‌ها ۱۰ تا ۲۰ متر بر ثانیه است. ضخامت نهایی ورق سیاه نیز پس از گذر از این قفسه‌ها چیزی حدود ۱ تا ۴ میلی‌متر خواهد بود.
مرحله پنجم تولید ورق سیاه چیست؟ (خنک کاری): در پایان بعد از خارج شدن ورق سیاه از نورد نهایی بر روی یک میز خنک‌کننده قرار می‌گیرد تا دمای ورق کاهش یابد و اولیه ورق وقتی بر روی میز خنک کاری می‌رود، دمایی در حدود  ۸۵۰ درجه سانتی‌گراد دارد که باید به دمایی حدود ۵۸۰ درجه سانتی‌گراد برسد.
 در نهایت نیز بعد از اتمام همه این مراحل ورق سیاه توسط کلاف پیچ جمع شده و به‌صورت کلاف درمی‌آید. البته هنوز در این مرحله گرمای کلاف ورق بسیار بالاست و باید اجازه داد که کلاف خنک شود و تقریبا به دمای محیط برسد و بعد بارگیری آن انجام گردد.
 

 کاربردهای ورق سیاه چیست؟

 اگر بخواهید بدانید که کاربرد ورق فولادی چیست، باید بدانید که کاربردهای زیادی از این ورق، از جمله ورق سیاه در صنایع مختلف مشاهده می‌شود؛ مانند ساخت رینگ و چرخ صنایع سنگین فلزی، ساخت قطعات خودرو، ساخت مخازن کشتی سازی، ساخت انواع آبگرمکن، صنایع تانکر و تریلر سازی و مصالح ساختمانی فلزی.
 سخن آخر اینکه همان‌طور که مشاهده می‌کنید وسعت کاربرد ورق سیاه تقریباً در تمامی وسایل اطراف ما دیده می‌شود. به عبارت دیگر یکی از کاربردی‌ترین قطعات فولادی در اطراف ما ورق سیاه فولادی است که در ساخت کشتی‌های غول‌پیکر تا کوچک‌ترین ظروف فلزی آشپزخانه شما نیز نفوذ کرده است.