در حالی اواخر دی‌ماه 1400 سامانه بارشی استان کرمان و جنوب را در بر گرفت که نبود سیل‌بند به شدت منطقه را تهدید می‌کرد، اگر چه بخشی از خسارات در اثر بارندگی غیرمنتظره و بی سابقه بود اما تأثیر کمبود زیرساخت‌ها و قرار گرفتن منازل مسکونی و مزارع در مسیر رودخانه‌ها و سیلاب‌ها را نمی‌توان نادیده گرفت.
بر اساس شواهد عینی خبرنگار ایسنا و آنچه ستاد بحران اعلام کرده است بیشترین خسارت ناشی از سیل اخیر متوجه شهرستان منوجان شده است؛ از زیر آب رفتن مزارع و باغات گرفته تا ویرانی ابنیه‌ها، راه‌ها و تاسیسات شهری به طوری که با گذشت نزدیک به یک ماه هنوز چشم نچرخانده به راحتی آثار سیل را در ابعاد متعدد زندگی مردم مشاهده می‌کنی.
سیل اخیر باعث شد مسئولان کشوری و استانی به منطقه بیایند و وعده جبران خسارت بدهند؛ خیلی‌ها به منوجان آمدند تا در این بحران کنار مردم باشند، از مسئولین استانی گرفته تا کشوری، به سراغ مردم، مسئولان منوجان و بخش‌های آسیب‌دیده ناشی از سیل رفتیم تا ببینیم این رفت‌وآمدها چه میزان چاره‌ساز شده است.
مردم محلی بر این باورند که آسیب دیدن پُل تجدانو بر روی رودخانه همجوار با شهر منوجان و روستاها باعث جاری شدن سیل در روستا شده است؛ همچنین شکستن سیل‌بند حفاظتی که غیر اصولی احداث شده و از طرفی شکستن سازه‌ی بتنی که بالادست رودخانه تجدانو احداث شده را نیز از جمله عوامل مؤثر بر افزایش میزان خسارات سیل می‌دانند.
یکی از اهالی روستای تجدانو در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا می‌گوید: در اثر سیل همه چیزمان را از دست دادیم؛ شغل ما کشاورزی و دامپروری است، دام‌ها تلف شدند، باغات هم از بین رفتند الان تکلیف ما چه می‌شود، اگر چه مسئولان آمدند و مقداری سبد غذایی کمک کردند اما الان برای ما چه می‌کنند.
یکی دیگر از اهالی این روستا نیز با ابراز تشکر از هلال احمر و بنیاد مسکن می‌گوید: بنیاد مسکن و هلال احمر به درستی کنار مردم هستند و کمیته امداد هم به مددجویان تحت پوشش کمک کرده است اما همیشه سر مردم عادی بی‌کلاه می‌ماند.
حسین یکی از جوانان روستا است و شغلش کشاورزی است، او هم به ما می‌گوید: ما هنوز امید داریم وعده‌های مسئولان در بخش کشاورزی و وام‌ها و چاه‌های آب محقق شوند.
عباس اخگری مانند بسیاری از مردم دیگر این روستا کشاورز است، او هم از خسارات می‌نالد و می‌گوید: همه کشاورزی‌مان و باغات آسیب دیدند، برخی مسئولان آمدند عکس و فیلم گرفتند و رفتند؛ امیدواریم با دیدن عکس‌ها ما را به یاد بیاورند زیرا امروز صبح بانک برای وام‌ها به کشاورزان زنگ زده است. ( جوان دیگری هم این حرف را تأیید کرد و او هم از فشار بانک‌ها گله کرد.)
او ادامه می‌دهد: هلال احمر واقعاً در موقع بحران و سیل به کمک مردم آمد اما دادن بسته‌های غذایی خسارت را برای مردم جبران نمی‌کند و سیل‌بند هم جوابگو نیست و انگار که فقط رفع تکلیف است، اگر سد بالادست لایه‌روبی نشود با سیل بعد بی‌شک 350 خانوار نابود می‌شوند.
50 درصد مردم هنوز درگیر سیل هستند
حسین سالاری دهیار روستای تجدانوی منوجان که بیشترین آسیب را در سیل اخیر دیده است به خبرنگار ایسنا می‌گوید: این روستا دارای 350 خانوار و جمعیتی بالغ بر 1 هزارو 150 نفر است و در فاصله 13 کیلیومتری منوجان قرار دارد. بیشتر مردم این روستا کشاورزی می‌کنند، در سیل اخیر مزارع گوجه، پیاز، فلفل و باغات لیموترش به شدت آسیب دیده‌اند، همه چاه‌های آب خراب شدند و نیاز به لایه‌روبی دارند.
وی در پاسخ به این سؤال که چه میزان از وعده‌های مسئولان کشوری و استانی محقق شده است می‌گوید: کمیته امداد در بحث جبران دام‌های تلف شده به مددجویان تحت پوشش کمک کرده است اما در بخش کشاورزی و وام‌ها هنوز کاری انجام نشده است.
وی با تقدیر از اقدامات بنیاد مسکن ادامه می‌دهد: بنیاد مسکن با جدیت کارش را شروع کرده است و در منطقه حضور دارد.
سالاری به سیل‌بند همجوار با روستای تجدانو و پل تخریب شده نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: سیل‌بند به طول سه کیلومتر است که باید اصولی احداث شود، کار را ستاد بحران شروع کرده اما همین جا اعلام می‌کنم رودخانه تا لایه روبی نشود هیچ فایده‌ای ندارد.
وی دهانه‌های پل را از دلایل جاری شدن سیل در روستا و خسارت به مزارع و باغات می‌داند و می‌گوید: این پل خسارات سیل را بیشتر کرد چون دهانه‌ها جوابگوی سیل نبودند و آب سریز شد و به سمت روستا رفت، ارتفاع دهانه‌ها هم جوابگوی این حجم از بارش و سیل نبود.
دهیار روستای تجدانو با بیان اینکه اول باید تکلیف این پل مشکل‌ساز، سیل‌بند و سازه بتنی رسوب‌گیر بالادست رودخانه معلوم شود، گفت: دهانه‌های پل و سیل بند باید اصولی باشند و سازه بتنی بالادست هم که بخشی از آن شکسته و سبب جاری‌شدن سیل به سمت باغات و مزارع شده باید سریع‌تر تعیین تکلیف شود.
بستر رودخانه بالاتر از رسوب‌گیر بتونی
آب باید پشت سازه باشد اما چون بستر رودخانه بالا است بعد از سازه است
امکانات کم جوابگوی جبران خسارات نیست
سلمان جهانشاهی، کارشناس امور آب شهرستان منوجان، در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید: در سیل اخیر همه سیل‌بندها خراب شدند و چون امکانات کم است نمی‌شود سیل‌بند اصولی احداث کرد و همه این کارها موقتی هستند. 25 حلقه چاه آب آسیب دیدند، بهسازی آن‌ها اعتبار و امکانات نیاز دارد که فعلاً گزارش را به آب منطقه‌ای استان کرمان ارسال کردیم.
او هم نسبت به دهانه‌های پل رودخانه تجدانو انتقاد می‌کند و ادامه می‌دهد: دهانه‌های پل جوابگوی این حجم از سیل نبودند، باید پیش‌بینی چنین روزهایی را می‌کردند.
جهانشاهی در پاسخ به این سؤال که متولی سازه بالادست رودخانه تجدانو که هم اکنون تخریب شده است چه دستگاه اجرایی می‌باشد می‌گوید: نمی‌دانم جهاد کشاورزی ساخته یا آب منطقه‌ای میناب برای رسوب‌گیری سد.
پل رودخانه تجدانو استاندارد است
در حالی که مردم بر این باور هستند که پل رودخانه تجدانو عامل اصلی جاری شدن سیل به سمت روستا است مجتبی محمودی، مدیر کل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای جنوب کرمان با رد این ادعا می‌گوید: سازه پل هیچ آسیبی ندیده و فقط آسفالت و جاده تخریب شده‌اند زیرا اگر سازه استاندارد نبود دهانه‌ها ریزش می‌کردند.
وی اضافه کردن دهانه‌های پل را هم غیرمنطقی عنوان می‌کند و می‌گوید:اگر چه اضافه کردن دهانه‌های پل منطقی نمی‌باشد اما بنا به دلایل اجتماعی در دستور کار است.
محمودی سیل اخیر را غیرقابل پیش‌بینی و غیرمنتظره عنوان و اضافه می‌کند: این پل و بقیه ابنیه‌ها برای یک دوره معینی احداث می‌شوند و تنها بهسازی آن‌ها مد نظر است اما پیگیری‌های لازم برای تأمین اعتبار انجام شده است.
محمودی در خصوص میزان خسارات وارد شده به پل‌ها می‌گوید: در سیل اخیربه 8 پل با 37 دهانه بیش از 15 میلیارد تومان خسارت وارد شده است.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا ارتفاع و عرض دهانه‌های پل تجدانو استاندارد هستند، اظهار می‌کند: این پل بررسی شده است، قبل از سیل بستر رودخانه پایین‌تر از چیزی بوده که الان بنظر می‌رسد اما ارتفاع دهانه‌های پل کم است.
مدیر کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای جنوب کرمان میزان بارندگی طی 48 ساعت را در منوجان بی‌سابقه می‌داند و می‌گوید: 480 میلی‌متر بارندگی یعنی سیل و بحران، حجم سیل خیلی زیاد بود که از پل سرریز شده است.
خسارت 3 هزارمیلیاردی سیل به بخش کشاورزی
سعید برخوری رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان نیز در گفت‌وگو با ایسنا میزان خسارت سیل به بخش کشاورزی را 3 هزار میلیارد تومان اعلام می‌کند و می‌گوید: در فاصله زمانی کوتاهی بخش کشاورزی در دو مرحله مورد تهدید سیل قرار گرفت که رقم پولی بهسازی قنوات و چاه‌ها داده شده است و منتظر موافقت‌نامه هستیم.
وی اعتبار اختصاص داده شده برای خسارات سیل اول در جنوب کرمان را 78 میلیارد تومان عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: این اعتبار برای بهسازی قنوات و چاه‌های مجوزدار است و از اعتبارات دولتی برای چاه‌های بدون مجوز داده نمی‌شود گرچه خانوارهای زیادی از آن ارتزاق می‌کنند.
برخوری از جبران احشام تلف شد توسط ستاد اجرایی فرمان امام خبر می‌دهد و می‌گوید: بارندگی‌های اخیر بی‌سابقه بودند، از طرفی بستر رودخانه‌ها هم لایه‌روبی نشده و مردم هم به دلیل خشکسالی‌های متمادی بستر رودخانه‌ها را تصرف کردند که مزید بر علت شده است.
خدمات بهداشتی بعد از سیل هنوز ادامه دارند
علی اصغر خیرخواه سرپرست دانشگاه علوم پزشکی جیرفت با اشاره به سفر نماینده ویژه وزیر بهداشت به منوجان در مواقع سیل و تاکید بر تمهیدات بهداشتی می‌گوید: تخریب سرویس بهداشتی‌ها و نفوذ آن‌ها در چاه‌های آب جزء دغدغه‌های متولیان بهداشت و درمان است که برای این موارد اقداماتی انجام شده است.
وی هدایت کمک‌های مردمی را تحت مدیریت دنشگاه علوم پزشکی در پیشگیری از شیوع کرونا و بیماری‌های واگیردار یادآور می‌شود و می‌گوید: گروه‌هایی که برای کمک‌رسانی به منطقه عزیمت می‌کردند تحت کنترل بودند تا اینکه ناقل نباشند، برپایی بیمارستان صحرایی نیز در این راستا بسیار کمک‌کننده بود.
خیرخواه از جلب مشارکت خیرین، سپاه و نیروهای جهادی برای ساماندهی سرویس‌های بهداشتی آسیب دیده هم خبر می‌دهد و می‌گوید: ساماندهی چشمه‌های سرویش بهداشتی با اعتبارات دانشگاه علوم پزشکی در دستور کار است.
وی در پاسخ به این سؤال که برای تعیین تکلیف چاه‌های آب در برخی از روستاها که تست میکروبی آن‌ها مثبت است چه اقدامی صورت گرفته، بیان می‌کند: فعلا کُلرزنی به مردم آموزش داده شده است اما اقدامات زیربنایی بلند مدت مستلزم تأمین اعتبار است و مشکلات به استاندار کرمان گزارش شده است.
بنیاد مسکن و گهرزمین در خدمت به سیل‌زدگان پیشگام هستند
حجت الاسلام والمسلمین امین رضوانی امام جمعه منوجان در پاسخ به پیگیری‌های ایسنا نسبت به نحوه خدمات‌رسانی بعد از سیل و تحقق وعده‌های مسئولان در سفرهای متعدد به منوجان می‌گوید: این سیل طی 50 سال اخیر بی‌سابقه بود که به همه زیرساخت‌های شهری و بخش کشاورزی و مسکونی آسیب جدی وارد کرده است.
وی با تقدیر از اقدامات جهادی بنیاد مسکن و گهر زمین بعد از سیل در سطح شهرستان منوجان ادامه می‌دهد: اولین قدم را در بهسازی منازل مسکونی بنیاد مسکن برداشته است و کمیته امداد هم 200 رأس دام برای جبران خسارت به مددجویان تحت پوشش این نهاد داده است، همچنین وسایل و امکانات اولیه زندگی هم برای مددجویان تأمین شده که جای تقدیر دارد.
امام جمعه منوجان همچنین خدمات معین اقتصادی شهرستان منوجان را قابل تقدیر می‌داند و می‌گوید: تنها معین اقتصادی که در بحران سیل پای کار بود گهرزمین است که رقمی معادل دو و نیم میلیارد تومان به این امر اختصاص داده است.
رضوانی سیل‌بندها را تهدید جدی برای منطقه منوجان می‌داند و اضافه می‌کند:اگر چه همه دستگاه‌های اجرایی فراخور امکانات و توانشان پای کار آمده‌اند اما مستحکم‌سازی سیل‌بند و پل تجدانو نباید فراموش شود و باید در اولویت کار قرار گیرد.
وی با ابراز گلایه از متولیان بخش کشاورزی از آن‌ها می‌خواهد تا نسبت به تعیین تکلیف خسارات ناشی از سیل هر چه سریع‌تر اعلام حضور عملی نمایند و اظهار می‌کند: در بخش کشاورزی هیچ اقدامی غیر از وعده ندیده‌ایم که انتظار است در این خصوص که مردم بیشترین خسارت و بدهی را به بانک‌ها دارند تصمیم جدی گرفته شود.
امام جمعه منوجان از ستاد اجرایی فرمان امام برای جبران احشام تلف شده نیز تقدیر می‌کند و توضیح می‌دهد: احشام خریداری و در مرحله قرنطینه هستند که طبق آمار رسمی به مردم واگذار خواهند شد.
وی گروه‌های جهادی را بازویی توانمند در مواقع بحران عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: گروه‌های جهادی در همه بخش‌ها به صورت تخصصی ورود کرده و وسایل خانگی آسیب‌دیده‌ای که قابل تعمیر هستند را درست کردند.
رضوانی عملکرد هلال احمر و گهر زمین را در بخش درمان موفق می‌داند و می‌گوید: هلال احمر با پشتیبانی گهرزمین با راه‌اندازی کاروان سلامت خدمات دندانپزشکی قابل توجه‌ای را به صورت رایگان ارائه داده است.
وی ارائه خدمات حمایتی و معیشتی را نیز قابل توجه عنوان می‌کند و می‌گوید: توزیع بسته‌های غذایی و حمایتی به صورت سازمان‌یافته صورت گرفته است؛ دفتر امام جمعه نیز به عنوان قرارگاه نیروهای جهادی در زمان بحران بوده و روند کمک‌رسانی همچنان ادامه دارد.
به گزارش ایران خبر، سیل همه ساله جنوب کرمان را مورد تهدید قرار می‌دهد زیرا سیل‌بندها به صورت تخصصی مستحکم‌سازی نشده‌اند و از طرفی سیل بندخُرم نیز که قرار بود تا جازموریان احداث شود نیمه تمام است؛ به نظر می‌رسد رها کردن زیرساخت‌ها به عنوان عوامل مؤثر بر کاهش خسارات عامل اصلی عمده خسارت بعد از بحران برای مردمی است که نان سفره‌شان به بخش کشاورزی و دامپروری گره خورده است؛ امید است وعده‌های مسئولان در سفرهای متعدد به جنوب کرمان و منوجان در راستای کاهش دغدغه‌های مردم محقق شود.
شایان ذکر است روز گذشته خبر اختصاص اعتبار 500 میلیارد تومانی در بودجه 1401 برای تکمیل سیل‌بند خرم از سوی استاندار کرمان و تخصیص اعتبار 542 میلیارد و 800 میلیون تومان برای جبران خسارات سیل استان کرمان به وسیله رئیس سازمان رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی این استان داده شد که پیگیری‌های ایسنا در این خصوص و وضعیت مردم مناطق سیل‌زده ادامه دارد.
