ایران خبر - آغاز شمارش معکوس برای بازگشت کارت سوخت

وزیر نفت این هفته از احتمال احیای کارت سوخت بنزین برای کنترل قاچاق خبر داد. شنیده‌ها حاکی از آن است که این احتمال بسیار قوت گرفته و حتی ممکن است که در روزهای آینده در مورد آن تصمیماتی اتخاذ شود. به طوری که هیأت دولت هفته آینده در این خصوص بحث خواهد کرد.

به گزارش ایران خبر، رقم قاچاق سوخت مشخص نیست اما شواهد از رشد قاچاق سوخت در نتیجه کاهش ارزش ریال در برابر دلار خبر می‌دهد. به طوری که یک کارشناس ارشد انرژی می‌گوید: «روزگار ایران بی‌شباهت به وضعیت بحرانی در شیلی و آرژانتین نیست. زمانی که گرفتار بی‌ثباتی اقتصادی و بحران‌های ارزی بودند.» محمود خاقانی در گفت‌و‌گو با «ایران» ادامه داد: «قاچاق سوخت یکی از تخلف‌های پرسودی است که این روزها بسیاری از مرزنشینان کشور به سراغش رفته‌اند. فاصله قیمت دلار و تومان در شرایطی که قیمت یک لیتر بنزین در ایران کمتر از یک لیتر آب معدنی است، حتی ریسک‌های این تخلف را کمرنگ کرده است.»

او با اشاره به سهمیه‌بندی بنزین برای مرزنشینان و نفت گاز خودروهای سنگین اظهار کرد: «در کارت‌های ساکنان مناطق مرزی ماهانه 250 لیتر بنزین شارژ می‌شود. اما آنها براحتی بنزین و نفت گاز را با استفاده از کارت‌های مهاجر قاچاق می‌کنند و در آن سوی مرزها نزدیک به 5 برابر قیمت داخلی به فروش می‌رسانند. در خصوص نفت گاز هم شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد برخی از کامیون‌داران سهمیه خود را در مرزها می‌فروشند. به طوری که باک خودروی خود را با نفت گاز 350 تومانی پرمی‌کنند و در مرز نزدیک به 1800 تومان به فروش می‌رسانند. حتی بررسی‌ها نشان می‌دهد که به جای بارگیری در گمرکات کامیون‌ها مشغول این کار شده‌اند.» در زمان تنظیم این گزارش قیمت هر دلار امریکا در بازار آزاد حدود 18 هزار تومان بود.

این درحالی است که قیمت بنزین در نرخ هزار تومان برای هر لیتر توقف کرده است. اما در کشورهای همسایه ایران این نرخ روزانه بر اساس قمیت‌های بین المللی تغییر می‌کند. برای مثال در شرایطی که هر لیتر بنزین ایران 6 سنت است قیمت این حامل انرژی در عراق 63 سنت، ترکیه 1.12 دلار، پاکستان 75 سنت، ترکمنستان 43 سنت، افغانستان 73 سنت و جمهوری‌آذربایجان 47 سنت است. در حال حاضر دولت به‌دنبال راهکاری است که بتواند تا حد امکان قیمت‌ها را ثابت نگه دارد اما از قاچاق جلوگیری کند. به همین خاطر سراغ احیای کارت‌های سوخت رفته تا از فرار یارانه سوخت به کشورهای همجوار و ضایع شدن منافع ملی جلوگیری کند.
البته قاچاق بنزین به علت فرار بودن این سوخت بسیار پر خطر است و قاچاقچیان بیشتر به‌دنبال فروش نفت گاز هستند. اما فروش نفت گاز به خودروهای سنگین بر اساس پیمایش و دسترسی به این سوخت محدود‌تر است، لذا احیای کارت سوخت می‌تواند تا زمانی که شرایط اقتصادی اجازه اصلاح قیمت بنزین را بدهد، این تخلف را محدود کند. کارت سوخت در جریان هدفمند‌سازی یارانه‌ها توانست حدود 3 تا 10 میلیون لیتر مصرف بنزین را کاهش دهد که کارشناسان می‌گویند بخشی از این کاهش مصرف مربوط به توقف قاچاق بود.

کوروش کرم‌پور حقیقی عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با «ایران» اظهار کرد: «مجلس در سال گذشته به استفاده مجدد از کارت سوخت برای عرضه بنزین با هدف شفافیت عرضه سوخت و جلوگیری از قاچاق آن رأی داد و الان هم دولت اجازه دارد که کارت سوخت را احیا و دوباره برای استفاده کارآمد از آن برنامه‌ریزی کند.» او ادامه داد: «اما در مورد افزایش قیمت حامل‌های انرژی از جمله بنزین هنوز بحث‌هایی وجود دارد. با این حال مجلس موافق هر اقدام بازدارنده در زمینه جلوگیری از قاچاق سوخت است و اگر دولت استدلالی روشن در این زمینه ارائه دهد، قطعاً مجلس نیز با دولت همراه خواهد شد.»

شرکت ملی پالایش ‌و پخش فرآورده‌های نفتی ایران روز گذشته آماری را ارائه کرد که نشان می‌دهد مصرف سوخت در کشور همچنان بالاتر از حد استاندارد است. در این باره سخنگوی شرکت ملی پالایش و پخش می‌گوید: «میانگین مصرف سوخت در تابستان امسال 90 میلیون لیتر در روز بود که این روند تاکنون نیز ادامه دارد و‌ تنها در یک روز (29 مردادماه) مصرف به بیش از 120 میلیون لیتر رسید که عوامل متعددی در آن دخالت داشت.»
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی این شرکت، زیبا اسماعیلی افزود: «مصرف بنزین در کشور همچنان بالاست و ضرورت دارد مردم در بهینه‌سازی و کاهش مصرف همراهی کنند.» اما اسماعیلی معتقد است: «افراد غیرمسئول نباید با طرح آمارهای غیرواقعی در این باره افکار عمومی جامعه را درگیر کنند. طرح اعداد و ارقامی مانند قاچاق 20 میلیون لیتر بنزین در روز یکی از همان آمارهای غلطی است که عموماً از سوی افراد غیرمسئول در این حوزه مطرح شده است. اساساً قاچاق قابل اندازه‌گیری نیست که بتوان آماری رسمی درباره آن اعلام کرد.»

او ادامه داد: «شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران با نظارت بیش‌تر و‌ جامع‌تر به منظور کنترل دریافت‌کنندگان سوخت تنها در استان سیستان و بلوچستان بیش از 100 هزار کارت سوخت مهاجر را ابطال کرده است و این حرکت همچنان ادامه دارد. این امر کاهش محسوسی در روند مصرف خارج از چارچوب عرضه داشته است. کنترل قاچاق نیاز به امکانات و تجهیزاتی دارد که در اختیار وزارت نفت و شرکت‌های تابعه آن نیست، اما در عین حال شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی برای همراهی و همکاری با مراجع نظامی و امنیتی برای کنترل قاچاق سوخت، آمادگی کامل دارد. همچنین احتمال دارد کارت سوخت برای کنترل قاچاق، دوباره احیا شود.»/ایران