کد مطلب: 13668
تاریخ انتشار : پنجشنبه ۹ مرداد ۱۳۹۳ ساعت ۱۰:۴۴
تمدید مهلت گفتگوهای هسته‌ای ایران با گروه ۵+۱ و چشم‌‌انداز رسیدن به توافقی دائمی با غرب به نگرانی همسایگان عرب ایران دامن زده است؛ این نگرانی، دیگر به برنامه هسته ای ایران ربطی ندارد. ذوب شدن یخ‌های روابط میان تهران با غرب از طریق دیپلماسی پایدار، ممکن است گروه‌هایی در خاورمیانه را به خاطر منافع استراتژیک مشترکشان با هم متحد کند.
این سناریو چندان دور از واقعیت نیست. برای بسیاری از دولت های عری منافع مشترک اقلیت شیعه در خاورمیانه منافع استراتژیک ایران را تأمین می‌کند. به نظر آنها اتحاد اقلیت‌های شیعه در منطقه می‌تواند در نهایت به روابط گرم‌تری با غرب بیانجامد.
دو ماه پیش در بندر طرابلس در شمال لبنان پژوهشگران و علمای سلفی زیادی ابراز نگرانی کردند که در صورت نیل به توافق نهایی هسته‌ای غرب با تهران، ایران و حزب‌الله با آمریکا متحد شوند.
«ائتلاف اقلیت‌ها» به رهبری ایران، می‌تواند برای آمریکا هم وسوسه انگیز باشد.
عماد سلامی، استاد دانشگاه آمریکایی بیروت گفت ائتلاف غیررسمی ولی رو به رشد شیعیان، دروزی‌ها، علوی‌ها، کردها – و در بعضی کشورها، مثل لبنان، میان مسیحیان – که همگی در چند دهه پیش با سلطه سنی‌ها بر خاورمیانه مخالف بودند، برای سنی‌ها یک تهدید به شمار می‌رود.
اگر این گروه‌ها روزی گرد هم آیند، به اکثریتی تبدیل خواهند شد که برتری اعراب سنی را به خطر می‌اندازد. یک چنین «ازدواج مصلحتی» میان گروه‌های غیرسنی می‌تواند به اقلیت شیعه – که هم‌اینک در عراق و سوریه حکومت می‌کنند – قدرت سیاسی بیشتری بدهد. ایران به عنوان بزرگترین دولت شیعه، رهبری سیاسی شیعه را در عراق، سوریه و لبنان در دست گرفته است.
ایده ائتلاف به رهبری ایران کم کم دارد جای خود را در بحث‌های عمومی در جهان عرب باز می‌کند. روزنامه العرب در شماره ۲۶ تیرماه خود نوشت، هدف از اتحاد غرب با ایران ایجاد تفرقه در منطقه و تضعیف آن است. به نوشته سیف‌الدین العامری «خط مشی ایران در منطقه تضعیف کشورهای عرب همسایه تا حد ممکن است، تا آن که ایران خود بتواند به عنوان قدرت برتر سر برآورد و کنترل سیاست، اقتصاد و شاهرگ‌های حیاتی را از خلیج فارس تا مصر در دست بگیرد.»
اما با ظهور ناگهانی «دولت اسلامی»، یا همان «دولت اسلامی عراق و شام» (داعش) و تصرف بخش بزرگی از خاک سوریه و عراق، افزایش شمار گروه‌های افراطی سلفی و به حاشیه کشیده شدن دولت‌های میانه‌روی سنی موجب وحشت اقلیت‌های غیرسنی از قدرت تندروها و نگرانی سنی‌ها از دیگر گروه‌ها شده است.
وزیر اطلاعات اردن هم در مقاله‌ای در روزنامه الشرق الاوسط چاپ ریاض نوشته «دورنمایی از توافق میان ایران با قدرت‌های جهانی بر سر برنامه هسته‌ای ایران نمی‌بینم؛ نه به این خاطر که دستیابی به توافق دشوار است، بلکه برای این که ایران می‌خواهد به عنوان سکویی عمل کند که منافع خود را در سوریه، عراق، لبنان و خلیج فارس پیش ببرد.»
