۱
 
کد مطلب: 44573
 
تاریخ انتشار : سه شنبه ۵ آبان ۱۳۹۴ ساعت ۱۱:۲۷
پدیده ال‌ نینو (El nino) پدیده ای است بر نوسانات سیستم اتمسفری در شرق بخش استوایی اقیانوس آرام که اثرات قابل توجه را بر آب و هوای تمام دنیا به وجود می آورد.
ایران خبر - وقت شرایط جوی و آب و هوا عادی باشد و ال نینو وجود نداشته باشد سطح آبهای اقیانوس به دلیل تابش نور آفتاب گرم‌تر از اعماق آن است. در بخش استوایی اقیانوس آرام، باد از شرق به غرب می‌وزد. وزش باد باعث حرکت آب در سطح اقیانوس می‌شود و با باقی ماندن آب در معرض خورشید گرمای بیشتری به آن جذب می‌شود.

در این شرایط در شرق اقیانوس آرام در سواحل آمریکای شمالی شارشی در جریان‌های عمق و سطح آب ایجاد می‌شود. این شارش باعث می‌شود تا آب سردتر که غنی و پر از اکسیژن و مواد غذایی است جایگزین آب گرم سطحی شود. نفوذ جریان سرد و غنی به سطح آب که محل زندگی اکثر آبزیان است باعث افزایش تعداد آن‌ها در محل‌های صید ماهیگیران می‌شود.

پدیده ال‌ نینو (El nino) پدیده ای است بر نوسانات سیستم اتمسفری در شرق بخش استوایی اقیانوس آرام که اثرات قابل توجه را بر آب و هوای تمام دنیا به وجود می آورد.
وقتی ال‌نینو رخ می دهد، با گسترش جریان‌های گرم در شرق اقیانوس آرام طوفان‌های ویرانگری شکل می‌گیرد. به همین دلیل برخی جزایر مانند جزیره تاهیتی در طی سال دچار طوفان‌های شدید و ناگهانی می‌شوند.

درواقع یکی از مهمترین و شاخص ترین رویدادهای آب و هوایی پدیده "ال نینو" است، که باعث تغییرات بزرگ آب و هوایی در اکثر مناطق جهان می شود. هواشناسان و اقیانوس شناسان جهان طی سال های اخیر مطالعات زیاد و دقیقی در مورد مکانیزم ایجاد ال نینو و تاثیرات متقابل جو و اقیانوس انجام داده اند، به ویژه مطالعات گسترده ای در ارتباط با ناموزونی دما در سطح دریا و نوسانات فشار جو در سال هایی که ال نینو رخ می دهد انجام گرفته است ، مجموعه این تغییرات را بنام نوسانات جنوبی می نامند که با کلمه اختصاری ENSO (ElNino Southern Oscillation )یعنی ترکیبی از دو کلمه ال نینو و نوسانات جنوبی است بکار می رو . برای نخستین بار واکر (1932) و بلیس (1937) بر وجود نوسانی در فشار سطح و در مقیاس جهانی اشاره کردند و آن را نوسان جنوبی SO نامیدند.
 

با توجه به اعلام این خبر و رسانه ای شدن این که پدیده "ال نینو" امسال به ایران می رسد و پاییز و زمستان سختی را پیش رو خواهیم داشت،  مطالبی از سوی سازمان هواشناسی کشور تهیه گردیده که به شرح زیر است:

دورپیوند ال نینو-لانینا یا انسو، پدیده ای بزرگ مقیاس است که روی مناطق حاره ای اقیانوس آرام شکل می گیرد و دوره برگشت آن از3 تا 7 سال است و دارای سه مرحله: ال نینو، خنثی و لانینا می باشد.

ال نینوی امسال با توجه به حالت شکل گیری آن به ال نینوی کلرادو موسوم است و با توجه به افزایش 3 درجه ای دمای آب در مناطق مرکزی تا سواحل کشور پرو، در بخش حاره ای اقیانوس آرام می توان گفت که در 50 سال گذشته کم سابقه است. داده های تاریخی مربوط به شاخص ال نینو-لانینا از 250 سال گذشته تاکنون در دسترس است. 

موضوع مهم در رابطه با پدیده های دور پیوند، طولانی بودن بسامد آن ها است که از حدود 2 ماه (MJO) تا 7 سال (ENSO) می باشد.
شایان توجه است که مهم ترین دور پیوندها مانند NAO, AO, MEI, MJO و همچنین مانسون هندوستان اثر مستقیم روی ایران دارند ولی ال نینو اثر غیر مستقیم داشته و تنها با تاثیر روی سایر دورپیوندها، مقدار و توزیع زمانی و مکانی بارش و دما را متاثر می سازد.

اثر مستقیم انسو در مناطق حاره ای و استوایی،  قوی و آشکار است و با افزایش فاصله به سمت شمال یا جنوب از شدت اثرگذاری آن کاسته می شود.

مطابق پیش بینی فصلی مرکز ملی اقلیم شناسی سازمان هواشناسی کشور، برای پاییز امسال با توجه به اثر ال نینو، بارش با آغازی زودتر از فصل و با گرایش به نرمال یا بیش از نرمال پیش بینی شده است. همچنین میانگین حدود یک درجه بیش از نرمال پنجاه ساله برآورد شده است که با توجه به روند افزایش چند دهه اخیر، انحراف چندانی از دمای فصل ندارد.

موضوع مهم در این رابطه بیان میانگین در یک دوره یک تا سه ماهه است و باید توجه داشت که نوسانات دما و بارش می تواند قابل توجه باشد که ویژگی عادی شرایط جوی است و معمولاً دوره تناوبی حدود یک هفته دارد.

برای زمستان امسال نیز انتظار می رود که بارندگی عادی با گرایشی جزئی تر از حد معمول رخ دهد و دمای هوا خصوصا در نیمه دوم زمستان تا 1/5 درجه بیش از نرمال پیش بینی شده است.
بررسی شاخص دور پیوند ال نینو و لانینا نشان می دهد که سرمای شدید زمستان1386 با لانینا همراه بوده است که طی آن دمای هوای تهران برای حدود 10 روز همواره زیر صفر بود و کمینه دما نیزطی یک ماه زیر صفر باقی ماند و کمترین آن به منفی 11 درجه سانتیگراد رسید. طی این دوره کم ترین دما در اردبیل، همدان، شهرکرد، مشهد، فرودگاه امام، بیرجند و رشت به ترتیب به 32، 31، 21، 20 ، 12 درجه زیر صفر ثبت شد و حتی در اهواز به صفر رسید.  سرمای سال 1386 با بارش برف در سطح کشور همراه بود و در خراسان رضوی درختان انار 50 ساله را خشکاند. شایان توجه است که کمینه مطلق دمای تهران طی 65 سال گذشته در 18 دی 1347 به میزان 15- درجه ثبت شده است.

از دوره های بسیار سرد دیگر می توان به زمستان سال های 1341، 1347، 1361،1351 و 1376 اشاره نمود که چهار مورد آن ها با لانینا و دو مورد با حالت خنثی همراه بوده اند.
 
سازمان هواشناسی کشور رخدادهای آب و هایی را با توجه به تغییر فصل در سرما و گرما تا دو هفته قل از وقوع رخداد پیش بینی می کند. مسلم است که مسئولان مدیریت بحران کشور با توانایی و کارایی موجود به راحتی می توانند این موضوع  را مدیریت کنند زیرا هماهنگی بین سازمان هواشناسی و وزارت کشور در مدیریت مخاطرات جوی به خوبی صورت می گیرد.
 
 
حسن ضیایی
Iran, Islamic Republic of
۱۳۹۴-۰۸-۰۵ ۱۵:۳۹:۰۴
تا مینونه برف وبارون بیاد