ایران خبر - BBC پاکستان را متحد می بیند یا میانجی؟

نکته ای که در این سفر مهم است از یک طرف تمام شدن حجّت بر مخالفان با رابطه ایران و عربستان در کشور سعودی است که این بار از طرف یک متحد سنتی و دیرینه عربستان سعودی یعنی پاکستان به سعودیها جاری گشته و این مساله بار روانی زیادی را بر دوش مسئولین سیاست خارجی کشور سعودی به همراه دارد.

ایران خبر- صبح روز چهارشنبه، ٣٠ دی (٢٠ ژانویه) ، پلیس استان خیبر پاختونخوا ، واقع در شمال غرب پاکستان ، گزارش کرده که دانشگاه باچاخان واقع در شهر چهارسده در این استان هدف حمله تعدادی مرد مسلح قرار گرفته و بین آنان و نیروهای دولتی اعزامی به محل درگیری روی داده است. منابع خبری بی بی سی گزارش کرده‌اند که تا کنون کشته شدن دست‌کم بیست نفر تایید شده است. وبسایت بی بی سی فارسی در این مورد نوشته که: « یک منبع محلی گفته است که احتمال دارد شمار تلفات تا چهل نفر هم افزایش یابد. شمار مهاجمان تا ده نفر گزارش شده و گفته می‌شود چهار تن از آنان نیز از پای درآمده‌اند. »

اما آنچه که در مورد این واقعه قابل تامل است همزمانی سفر نواز شریف به عربستان سعودی و سپس ایران ، با این حادثه می باشد که پس از بروز تنش میان دو کشور همسایه روابطشان رو به تیرگی گذاشته بود و سعودیها به طور یکطرفه به قطع رابطه سیاسی و تجاری با طرف ایرانی رضایت داده بودند.
در این اثناء اهمیت پاکستان در این معادله ، در داشتن روابط نزدیک با هر دو دولت ایران و عربستان است.هر چند که پاکستان مانند بسیاری از متحدان عمدتاً عرب عربستان ، در مورد روابط خود با تهران تحت فشار مقامات سعودی قرار دارد اما این فشار بر اسلام آباد و پس از تحولات یمن و اخیراً قطع روابط ریاض با تهران بیشتر شده است. چرا که مقامات این کشور درخواست ریاض برای شرکت در ائتلاف نظامی علیه کشور یمن را رد کردند و در تحولات اخیر بین رابطه ایران و عربستان ، ضمن محکوم کردن حمله به اماکن دیپلماتیک در ایران خواستار خویشتن داری دو کشور شده‌اند و گفته‌اند که آماده میانجی‌گری هستند.

نکته ای که در گزارش خبرنگار بی بی سی فارسی در پاکستان به آن اشاره شده این است که ظاهراً وبسایت این رسانه سعی کرده سفر نواز شریف به دو کشور ایران و عربستان را نه ضرورتاً برای میانجی گری بلکه برای ارتقا سطح روابط به‌ویژه اقتصادی ایران و پاکستان پس از اجرای توافقنامه هسته‌ای (برجام) بین ایران و کشورهای غربی مورد توجه قرار دهد و اینکه اکنون و با اجرای برجام ، پاکستان در عمل بهانه ای برای تأخیر انداختن در اجرای طرح لوله انتقال گاز ایران به این کشور ندارد و این سفر می‌تواند گره گشای این طرح باشد که در اجرای آن سال ها تأخیر افتاده است.

در حالیکه روز شنبه پیش از سفر نخست وزیر پاکستان ، روزنامه دی نیوز پاکستان گزارش داده بود که اسلام آباد ظرف روزهای اخیر تماس هایی را با پایتخت های مختلف از جمله ریاض و تهران برقرار کرده تا بتواند تنش به وجود آمده را کاهش دهد که نشان از یک هدف صریح در این سفر دارد و آن نقش میانجی بودن کشور پاکستان میان دو همسایه مسلمانش است که البته خیلی با استقبال سعودیها مواجه نشده است چرا که برخلاف سفرهای قبلی نواز شریف به عربستان که با استقبال گرم و شاهانه همراه بود و حتی در یکی از سفرهای چند ماه پیش نواز شریف به عربستان که ملک سلمان شخصا برای استقبال از وی در فروگاه حضور یافته بود ، این بار فقط فرماندار شهر ریاض برای استقبال از بلند پایه ترین هیات سیاسی-نظامی پاکستان به فرودگاه رفته بود.

اما نکته ای که در این سفر مهم است از یک طرف تمام شدن حجّت بر مخالفان با رابطه ایران و عربستان در کشور سعودی است که این بار از طرف یک متحد سنتی و دیرینه عربستان سعودی یعنی پاکستان به سعودیها جاری گشته و این مساله بار روانی زیادی را بر دوش مسئولین سیاست خارجی کشور سعودی به همراه دارد چرا که هیئت عالی رتبه سیاسی و نظامی پاکستان ، وزیر خارجه آلمان و یا یک کشور اروپایی نیست که سعودیها بی پروا به نقش میانجی گریشان اعتنا نداشته باشند و همکاریهای گذشته پاکستان و عربستان نشان داده که نقش پاکستان در منطقه برای عربستان سعودی بسیار حائز اهمیت است که این خود حاوی یک عملیات روانی در شناسایی میانجی معتبر و مورد تایید سعودیها است که بی بی سی فارسی به طور واضح به آن اشاره نکرده است.

از طرف دیگر همچنین بنا بر سخنان ماشاالله شاکری ، سفیر پیشین ایران در پاکستان در گفت وگو با وبسایت دیپلماسی ایرانی: «پاکستان نمی خواهد به سرعت رابطه خود را با همسایه مقتدرش (ایران) از دست بدهد و بازنده شود. پاکستان از رابطه اش با ایران مواظبت می کند تا سالم و پویا بماند. گرچه پاکستان نتوانسته در اندازه و مقیاس ظرفیتش، روابط را قوام ببخشد و آن میزان اراده ای که در تهران وجود دارد را اسلام آباد از خود بروز بدهد. اما اگر تا امروز اسلام آباد از ظرفیت روابط استفاده می کرد، حداقل در بخش انرژی وضعیت بسیار بهتری می داشت. پاکستان با احتیاط به روابط خود با ایران نگاه می کند تا تحت الشعاع مسایل دیگر منطقه نشود. این یک سیاست مدبرانه است.»