9 استیضاح جنجالی مجلس؛ مسئله یا وسوسه؟!

در سلسله مطالبی که به بهانه انتخابات مجلس شورای اسلامی تدارک دیده ایم، تمام ادوار مجالس بعد از انقلاب را از دریچه های گوناگون بررسی کرده ایم که به مرور تا روز انتخابات منتشر می شود، با مرور حوادث تاثیر گذار و آدم های سمپاتیک و لمس تجربیات تاریخی مجلس می شود بهتر و راحت تر انتخاب کرد.

در سلسله مطالبی که به بهانه انتخابات مجلس شورای اسلامی تدارک دیده ایم، تمام ادوار مجالس بعد از انقلاب را از دریچه های گوناگون بررسی کرده ایم که به مرور تا روز انتخابات منتشر می شود، با مرور حوادث تاثیر گذار و آدم های سمپاتیک و لمس تجربیات تاریخی مجلس می شود بهتر و راحت تر انتخاب کرد.

در اولین بخش از این سلسله مطالب 9 استیضاح جنجالی مجلس را مرور کرده ایم از آن جهت که نقش نظارتی مجلس در یکی از رادیکال ترین اشکالش در استیضاح تبلور می یابد  و خب این ابزار نظارتی گاها به دام سیاسی بازی هم افتاده است و خیلی اوقات هم در نقش خودش استفاده شده است.

علی اکبرناطق نوری – وزیر کشور
روایت: ماجرا به واگذاری زمین های حاشیه تهران بر می گشت، وزارت کشور با همکاری شهرداری تهران زمین های حاشیه تهران را در اختیار افراد بی بضاعت  یا نهادهای دولتی قرار می داد، اما شکل واگذاری ها انتقاد بر انگیز شد و 50 نماینده به رغم مخالفت رئیس مجلس وقت (آیت الله هاشمی رفسنجانی) امضای استیضاح را جمع کردند، استیضاح در نهایت با نطق ناطق نوری ناکام ماند و او در وزارتخانه ماند.
اول شخص: «شروع کردم به خواندن اسامی نمایندگانی که توصیه زمین کرده بودند. اسم نماینده مشکین شهر آقای علم الهدی را خواندم. دوم آقای مصباح زنگنه را خواندم. نمایندگان دیدند دارم اسامی همه را می خوانم و آبروریزی می شود، گفتند نخوانید. جار و جنجال مفصلی در مجلس به راه افتاد، عاقبت آقای هاشمی رفسنجانی گفت اسامی را نخوانید. گفتم خوب، ولی اسامی هست خیال نکنند با کسی رودربایستی داری...»

به جا مانده: واگذاری زمین های توسط شهرداری تهران انجام گرفته بود و ناطق چند روزی قبل از استیضاح او را عزل می کند و اما این نمایندگان را راضی نمی کند، روز استیضاح وقتی ناطق نام نمایندگان منتفع از زمین ها را می برد، تیغ استیضاح کند می شود و برندگی اش از دست می رود! 


عبد الله نوری – وزیر کشور 
روایت: استیضاح مهاجرانی و نوری شباهت های بسیاری بهم داشت، هر دو تعلق به یک جریان داشتند و از سمت جریان مخالف به یک سری اتهامات مشابه رانده شده بودند، اما عمده دلایل استیضاح شدن نوری شاید همان اتفاقات نجف آباد و تهران و برگزاری تجمعاتی دانست که خیلی به مذاق راستی ها خوش نیامد و به گونه ای مسبب تشویش شده بود، نقش روزنامه خرداد و ...هم نباید فراموش کرد.
اول شخص: مساله بسيار مهم است، آبرو و حيثيت يك مسلمان يا يك انسان در كار است، چه بسا با يك انحراف شما، يك انسان آبرومند در جامعه ساقط شود و شرف يك مومن خدشه دار شود. اگر انحرافي ديديد نخست بدون سر و صدا دنبال تحقيق رويد، پس از آنكه مسلما معلوم شد، قبل از كشيده شدن به مجلس با طرف به گفت وگو بنشينيد و مساله را حتي الامكان با خود او حل كنيد، توصيه حضرت امام اين بوده كه مسائل در كميسيون مطرح و حل بشود. فرداي آن روز مواجه شديم به اينكه متن صحبت هاي كميسيون را روزنامه ها چاپ كردند

به جامانده: آخرین مسئولیت شیخ نوری همان بود که بود و دیگر به منصب برنگشت، البته خیلی ها در آن زمان عدم پشتیبانی رئیس دولت اصلاحات را هم در عزل نوری بی تاثیر نمی دانستند.


عطا اله مهاجرانی – وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
روایت: برخی نمایندگان مجلس جو فرهنگی آن زمان را بر نمی تابیدند، گسترش روزنامه ها در مدل های مختلف و تغییر فضای سیاسی در روی پیشخوان و همچنین اقداماتی که در سینما و موسیقی انجام شد، نظیر: ورود موسیقی پاپ به دنیای مجاز ها و ستاره سازی در سینمای بعد از انقلاب ،این نگرانی را ایجاد می کرد که الگوهای فرهنگی جامعه تحت هجمه ی مدل مصرفی قرار بگیرد.
اول شخص: خانم «سيمين بهبهاني» شاعر معروف كه نماينده ي رفسنجان اورا فردي ضدانقلاب و غرب زده و وابسته دانسته بود كه مورد حمايت و تقدير مهاجراني قرار گرفته است، مهاجراني اما در دفاعيه ي خود ترجيح داد از اتهام هاي نماينده رفسنجان شروع كند كه معروف بود شناخت كاملي از ادبيات معاصرايران دارد تا مشتي باشد نمونه خروار، او پذيرفت كه از هنرمنداني تقدير و حمايت كرده است اما آن فرد مورد نظر «سيمين دانشور» بوده كه همسر جلال احمد نويسنده كتاب غرب زدگي است و يك رمان نويس مي باشد نه «سيمين بهبهاني» كه يك شاعرغزلسراست. مهاجراني اضافه كرد:«برخي از افراد بدون آنكه نويسنده يي را بشناسند نظرمي دهند و به اندازه اي بي اطلاع هستند كه سيمين بهبهاني شاعررا با سيمين دانشور نويسنده اشتباه مي گيرند.

به جا مانده: مهاجرانی ماند و گرچه بعدتر دوام نیاورد، اما او پاشنه آشیل جناح رقیب را خوب شناخته بود و با احاطه ای که بر فضای فرهنگ و هنر داشت استیضاح را مدیریت کرد.


احمد خرم – وزیر راه و ترابری
روایت: استیضاح خرم دو دلیل عمده داشت؛ یکی ماجرای سرمایه گذاری هایی که از سمت وزارتخانه انجام میشد و استیضاح کنندگان منابع آن را نا مشروع می دانستند( منابع عمرانی وزارتخانه) دومین دلیل عزل و نصب های خرم در وزارتخانه که مخالفنش سهم اصولگرایان را کم می دانستند و خرم را متهم به جناحی بازی کردند.
اول شخص: الياس نادران‌، نماينده موافق استيضاح گفته بود كه ساختماني را در سعادت‌آباد به قيمت 13 ميليارد تومان از محل اعتبارات عمراني خريداري كردند گفتند كه پولش از اعتبارات عمراني داده شده است. من به آنها ثابت كردم كه از پول عمراني ندادم و از تنخواه پرداخت كردم ، در زمان وزارت راه و ترابري 70 درصد مديران من در استان‌ها اصولگرا بودند. از 13 معاون چهار نفرشان اصولگرا بودند، پنج نفر اصلاح‌طلب و بقيه هم مستقل بودند

به جا مانده: این بار رئیس دولت به حمایت از وزیرش آمد اما کارساز نبود و همان هزینه های خارج از ساختار کار دست دولت اصلاحات داد، در روزی که نادران نقش اساسی را ایفا می کرد، خرم عزل شد.


مرتضی حاجی – وزیر آموزش و پرورش
روایت: پرداخت نامناسب حق و حقوق فرهنگیان که منجر به اعتصاب و تحصن مقابل مجلس شده بود و صدای معلمان را در آورده بود.
اول شخص: روایت حاجی از آن چه که دلیل استیضاحش است بالکل متفاوت است؛ او فشارها را از این جهت می داند که در عزل و نصب ها مطابق خواسته ی استیضاح کنندگان پیش نرفته و البته معتقد است دوران صدارت او بر وزارتخانه یکی از درخشان ترین دوران هاست، اوبود که معاونت تربیتی و پرورشی را با آموزشی تلفیق کرد.

به جامانده: حاجی قرار نبود وزیر آموزش و پرورش دوران اصلاحات باشد، او در آخرین لحظات جانشین علاقمندان شد، اما نتوانست دوران کم حاشیه ای را بگذارند. او یک بار در مجلس ششم از استیضاح جان سالم به در برد و اما مجلس اصولگرای هفتم از استیضاحش نگذشت و کار را تمام کرد. وزیری که می گفتند آشناییش با آموزش و پرورش در حد همان 12 سال تحصیلش است.


عبدالرضا شیخ اسلامی – وزیر کار
روایت: «مرتضوی» اگر این اسم نبود شاید هیچ وقت شیخ السلامی استیضاح نمیشد، ماجرا از ریشه چیز دیگری بود نمایندگان استیضاح کننده نسبت به حضور مرتضوی اعتراض داشتند و شیخ السلامی شاید اتوریته لازم را برای تغییر معادلات نداشت.
اول شخص: یکشنبه سیاه مجلس که دل رهبر معظم انقلاب را هم به درد آورد، به جدل احمدی نژاد و لاریجانی منجر شد و بدعتی تازه در فضای سیاسی مجلس رقم خورد پخش فیلمی از برادر لاریجانی و گروکشی علنی در مجلس برای برگرداندن رای استیضاح کنندگان که البته فرجامی هم نداشت، استیضاح شیخ السلامی را خیلی پر هزینه کرد، روایت اول شخص نداریم چون شیخ السلامی تعیین کننده نبود.

به جامانده: خروج معاونت تامین اجتماعی از زیر مجموعه وزارت کار و انتقال آن به نهاد ریاست جمهوری در گیری لفظی و...این استیضاح نمونه کامل به یغما رفتن کارکرد نهادهای تصمیم گیرنده است، سایه سیاست زدگی بر کل فرایند استیضاح ذکر شده سنگینی می کرد. 


علی کردان – وزیر کشور
روایت: سایت الف منتسب به احمد توکلی جرقه ی اول را زد و آتش استیضاح دامنگیر کردان شد و هر آن چه که از گذشته اش بود فاش شد، او ادعای کسب مدرک دکترا از دانشگاه آکسفورد را داشت اما با پیگیری های مجلسی ها  مشخص شد که کردان هیچوقت برای تحصیل در آنجا حضور نداشته است و...
اول شخص: اول شخص حضور پررنگی نداشت، احمدی نژاد خدمت کردن به مردم را به مدرک تحصیلی نامربوط دانست، جوانفکر پشت کردان در آمد، محمدرضا رحیمی تهدید به شکایت کرد، جاسبی گفت کردان از دانشگاه آزاد هم مدرکی ندارد، آش شور استیضاح هر روز شور تر میشد و تشتی که افتاده بود و نمی شد جمعش کرد.

به جا مانده: کردان پس از آن استیضاح خیلی دوام نیاورد، حتی علی مطهری جریان مدرک دکترا را کافی ندانست به زوایای دیگری از گذشته کردان پرداخت که...


شمس الدین حسینی – وزیر اقتصاد
روایت: عدم اجرای نظارت صحیح بر عملکرد بانک ها و عزل و نصب های غی کارشناسی، همچنین نداشتن استقلال در تصمیم گیری از مهم ترین انتقاداتی بود که به عملکرد حسینی وارد شده بود، وقوع پدیده ای مثل خاوری اوضاع را بحرانی کرده بود همچنین هدفمندی یارانه ها و رکود اقتصادی دلایل استیضاح بود.
اول شخص: سه شنبه 10 آبان 90 استیضاح شدم ، جمعه قبل از استیضاح ، شخصی تماس گرفت و گفت برای حمایت از من با یکی از استیضاح کنندگان تماس گرفته است که این موضوع مرا خیلی ناراحت کرد و طوری شد که از کوره در رفتم و این باعث شد فرزندان من از موضوع مطلع شوند و بعد از آن تماس ، دخترم که کلاس چهارم دبستان بود گریه کرد.علت گریه را از دخترم پرسیدم ، او گفت: می خواهند آبروی شما ببرند و من با او صحبت کردم تا او را از ناراحتی درآورم ، ساکت شد اما احساس کردم قانع نشده است.

به جامانده: این استیضاح از اصولی ترین ها بود، اتفاقا چون سیاسی کاری کمتری داشت با جنجال کمتری همراه بود. احمدی نژاد هم در جلسه استیضاح حضور داشت و به دفاع از وزیرش آمده بود در نهایت حسینی بر مصدر وزارت ماند.


فرجی دانا – وزیر علوم
روایت: «فتنه» شاید کلید واژه استیضاح فرجی دانا بود، معاونت های هزینه ساز که  فرجی دانا در حفظ آن ها مقاومت می کرد و به مذاق مجلسی ها خوش نیامد، همچنین اقدامات او در بازگرداندن اساتید مساله دار  و دانشجویان ستاره دار در نهایت منجر به استیضاح شد.
اول شخص: فرجی دانا از کیفی سازی دانشگاه هایی گفت که فقط به رشد کمی آن ها توجه شده بود، او از عملکرد نه ماهه اش دفاع کرد و گفت تلاش داشته رکود را از فضای علمی بزداید و کمتر از حاشیه ها گفت، از توفیقی دفاع کرد و گفت خداوند ستارالعیوب است او همچنین از دانشجویان ستاره دار دفاع کد و گفت به پای جوانی شان بنویسید اما همه ی اینها کارساز نشد.

به جا مانده: شائبه ای که پشت استیضاح فرجی دانا ماند و پاسخی برای آن یافت نشد، همان مساله ی بورسیه ها و تاثیر گذاری آن بر تصمیم استیضاح کنندگان بوده است.

منبع : برترین ها