کد مطلب: 32543

تاریخ انتشار : يکشنبه ۷ تير ۱۳۹۴ ساعت ۱۷:۰۴

ماراتن مذاکرات به لحظات نفس گیر خود رسیده است ، هر چند زمزمه هایی از احتمال تمدید مذارکرات وجود دارد و در این باره اخبار ضد و نقیضی به گوش می رسد، اما آنچه همه طرفهای مذاکره و حتی جریانهای خارج از مذاکرات به صورت مشترک بر آن تاکید دارند ،لزوم رسیدن به یک توافق خوب است . کلمه ای مشترک که تعبیرهای بسیار متفاوتی از آن شده است .

*لابی اسراییل و توافق خوب!

به گزارش ایران خبر،طبیعی است که  اسراییل و لابی مربوط به آن در آمریکا یعنی آیپک،خواسته های بسیار متفاوتی از مذاکرات داشته باشند،پایگاه اینترنتی آیپک، 5 ویژگی یک توافق خوب از دید رژیم صهیونیستی را چنین برشمرده است:


1-بازرسی و راستی آزمایی: بازرسان باید به طور غیر محدود به مراکز هسته ای ایران دسترسی داشته باشند و یک توافق خوب باید از این موضوع حمایت کند.

2-ابعاد نظامی احتمالی: ایران باید به طور کامل تلاشهای خود در بخش ابعاد نظامی اتمی را توضیح دهد. یک توافق خوب باید سبب شود ایران از همه تلاشها برای رسیدن به تسلیحات اتمی مبرا شود.

3-تحریم ها:رفع تحریمها تنها پس از اثبات متعهد بودن ایران به تعهداتش باید صورت گیرد.

4-مدت زمان: تلاش ایران برای رسیدن به تسلیحات اتمی برای چندین دهه باید مسدود شود و یک توافق خوب باید از تبدیل ایران به یک کشور در آستانه اتمی شدن جلوگیری کند.

5-خلع سلاح: ایران باید زیر ساخت های اتمی خود را برچیند تا دیگر راهی برای رسیدن به تسلیحات اتمی در پیش نداشته باشد. یک توافق خوب با ایران باید زیر ساخت های اتمی این کشور را برچیند.

*توافق خوب آمریکایی

یک مقام آمریکایی هم کم و بیش با نظرات مشابهی گفته است: واشنگتن بر سر این حرف خود که خواستار یک «توافق خوب» است، مانده و با چند مرتبه تمدید مذاکرات موافقت کرده است زیرا ما بر اصولی مشخص تاکید داریم.

وی افزود :« ما تنها توافقی را خواهیم پذیرفت که راه های مختلف دستیابی به ماده شکافت پذیر را که ایران برای ساخت یک سلاح هسته ای به آن نیاز دارد ، قطع کند.»

این مقام آمریکایی بدون اشاره به جزئیات ، به رئوس کلی یک موافقتنامه که مد نظر واشنگتن است اشاره کرد : ایران نباید اجازه پیدا کند در رآکتور اراک پلوتونیوم تسلیحاتی تولید کند.

ایران نباید از تاسیسات هسته ای فردو برای غنی سازی اورانیوم استفاده کند.

هرگونه موافقتنامه باید تضمین کند که ایران برای دستیابی به ماده شکافت پذیر کافی به منظور ساخت یک بمب ، یک سال زمان نیاز خواهد داشت.

ایران باید با بازرسی های سرزده از تاسیسات هسته ای و تولید و همچنین معادن و کارخانجات اورانیوم و همچنین سایت های مشکوک خود موافقت کند.

آمریکا به دنبال موافقتنامه ای با ایران است که براساس آن کاهش تحریم های بین المللی علیه تهران به طور تدریجی و طی یک دوره زمانی صورت گیرد.

این مقام آمریکایی تصریح کرد :« ما همچنین بر این اصل تاکید داریم که اگر ایران موافقتنامه را نقض کرد، تحریم ها علیه این کشور به حالت اول بازگردانده شود.»

*کیهان : توافق خوب غیرممکن!

روزنامه کیهان به سردبیری محمد شریعتمداری اما رسیدن به توافق خوب با طرفهای مذاکره کننده را تقریبا ناممکن می داند و نوشته است:خب! مذاکرات در چنین شرایطی ادامه دارد و به نقطه نهایی خود نزدیک و نزدیک‌تر می‌شود. خواست ملت و تیم مذاکره‌کننده ما لغو تمامی تحریم‌هاست و همگان معتقدند اگر قرار است نرمشی انجام پذیرد و با حریف به توافق برسیم، نتیجه آن باید لغو همه تحریم‌های ظالمانه باشد و به قول معروف نباید «هم چوب را بخوریم و هم پیاز را!» اما برخلاف این خواست عمومی که از سوی وزیر محترم امور خارجه نیز مورد تاکید قرار گرفته، شواهد و اخبار منتشر شده حکایت از آن دارد که قرار نیست در تحریم‌های اساسی و مهم دشمنان علیه ایران تغییری حاصل و گشایشی رخ دهد و آمریکا بر حفظ برنامه تحریم‌ها تاکید دارد! در چنین شرایطی، آنها که نگران پاسخگویی به مردم هستند چه باید بکنند؟ منصفانه آن است که به مردم گفته شود ما در چارچوب عزت و اقتدار شما با همه توانمان با دشمن مذاکره کردیم، هر نوع نرمش ممکن و منطقی را انجام دادیم تا منافع ملی و استقلال‌مان حفظ شود اما آنها به چیزی به جز تسلیم ایران فکر نمی‌کنند و چون چنین است ما حاضر نیستیم بر سر شرافت یک ملت مذاکره کنیم. اما علی‌رغم ایستادگی مذاکره‌کنندگان تا اینجای کار، عده‌ای برخلاف این منطق روشن و صحیح، راه دیگری انتخاب کرده‌اند! این عده همان‌هایی هستند که ملت و منتقدین را با بدترین الفاظ می‌نوازند و از ترس برافتادن پرده‌ها و رخ نمودن بی‌ثمر بودن اعتماد و دل بستن به شیطان بزرگ و یارانش، به مردم حمله می‌کنند و حتی آنها را به همراهی با اسرائیل متهم می‌کنند! البته وقتی عده‌ای کوشیدند با سوءاستفاده از برخی هنرمندان، کمپین به راه بیندازند و از قول مردم بگویند «هر نوع توافقی بهتر از عدم توافق است» دیگر این رفتار و این موضعگیری‌هایشان نباید موجب تعجب و حیرت شود.
...چرا به جای تخریب به پرسش‌های ساده و منطقی مطرح شده در فضایی کارشناسانه پاسخ نمی‌دهید و مدام از بیان حقیقت طفره می‌روید!؟ با آنکه پرسش‌ها بارها گفته شده، اما باز هم طرح آن بی‌فایده نیست؛ همه می‌دانند که ما در آغاز گفت‌وگوها و پس از توافق اولیه، وعده‌هایی دادیم که حسب اعلام آژانس همه آنها عملیاتی شد. از اکسید کردن اورانیوم تا تعطیل و تعلیق بسیاری از فعالیت‌هایمان. پوشیده نیست که این اقدامات برگشت‌ناپذیر است یعنی دیگر نمی‌توان اورانیوم اکسید شده را به وضع سابق درآورد و یا زمان از دست رفته را به دست آورد. حال فرض کنید که کسی در عالم محالات بپذیرد که ما همه دستاوردهایمان را بار دیگر و برای جلب اعتماد بیشتر! با دست خود از بین ببریم، مراکز و سایت‌های مهمی همچون اراک را که برای ساخت آنها میلیاردها هزینه کرده‌ایم، بازتعریف کنیم، اصلا فعالیت هسته‌ای‌مان را به طور کامل تعطیل کنیم و هر نوع امتیاز نقد و ممکن را به دشمن بدهیم تا ... تا چه!؟ تا آنها چه کنند!؟ وعده بدهند که پس از ده سال بخشی - تنها بخشی- از تحریم‌ها را لغو کنند!؟ به فرض محال که ما زیر بار چنین توافقی هم رفتیم، چه تضمین عینی برای وفاداری آنها به این تعهد وجود دارد!؟ تعهدات ما که برگشت‌ناپذیر است و به اصطلاح بازار بعداً نمی‌توانیم «دبه» کنیم اما چه تضمینی در کار است که آنها دبه نکنند!؟ چه تضمینی در کار است که در این مدت تحریم‌های تازه‌ای اعمال نکنند؟ چه تضمینی در کار است که خواسته‌ها و مطالبات غیرقانونی و ضد استقلال ملی تازه‌ای مطرح نکنند؟ چه تضمینی ...؟ اینها همان پرسش‌های ساده‌ای است که پاسخ روشن می‌طلبد و البته آقای ظریف مذاکره‌کننده ارشد کشورمان طی همین چند روز بارها تاکید کرده‌اند که به حریف باج‌ نمی‌دهیم و از اصولمان کوتاه نمی‌آییم.


*توافق خوب در دسترس خبرگزاری دولت !

ایرنا هم از لزوم رسیدن به تواق خوب سخن می گوید با این تفاوت که آن را دست یافتنی می داند و نوشته است: واپسین تلاش ها برای رسیدن به توافق جامع میان تیم های مذاکره کننده ایران و اعضای گروه 1+5 در وین آغاز شده است تا شاید میوه 19 ماه گفت و گوهای سخت و طاقت فرسا را برداشت کنند؛ گفت و گوهایی که از سوم آذرماه سال 1392 خورسیدی با امضای توافقنامه اولیه و در پی آن اجرای توافق در سی ام دی ماه همان سال به طور جدی پیگیری شد و با فراز و نشیب هایی ادامه یافت.

در هر کدام از فرجه های 6 ماهه، چهار ماهه و در نهایت هفت ماهه بخشی از جورچین هسته یی کنار هم قرار گرفت تا این که سه ماه پیش (سیزدهم فروردین ماه) 2 طرف زیر عنوان «بیانیه سوییس» به تفاهمی مشترک دست یافتند؛ تفاهمی که چارچوب و کلیات رسیدن به توافق نهایی را مشخص می کرد.

در گفت و گوهای دور پایانی که هم اینک در وین در جریان است گفته می شود که بیش از 90 درصد متن توافق نهایی نوشته شده است و 2 طرف در حال نگارش متن توافقی 40 تا 50 صفحه یی به همراه چند ضمیمه هستند. البته باید به این امر توجه داشت ممکن است آنچه از نظر کمی زیر 10 درصد خوانده می شود از نظر کیفی بسیار بااهمیت تر و مهمتر از این میزانِ عددی باشد؛ چرا که موضوع چگونگی اجرای بازرسی ها و همچنین روند لغو تحریم ها به عنوان بخشی از مسایل حل نشده از اهمیت بالایی برخوردارند. از این روست که برخی از تمدید کوتاه مدت گفت و گوها دَم می زنند.

رسیدن به نتیجه مورد نظر در چارچوب زمانی تعیین شده تعیین کننده و مهم است اما باید در نظر داشت که در این برهه حساس نباید توافق را قربانی زمان کرد. حال ممکن است زمان برای رسیدن به توافق خوب و به عبارتی توافق برد – برد چند روز یا حتی چند ماهی به عقب بیفتد؛ چنانچه در گفت و گوهای گذشته شاهد تمدید چهار ماهه و هفت ماهه گفت و گوها و همچنین 2 روزه لوزان بودیم. بنابراین نمی توان تنها یک توافق خوب را منحصر و مقید به زمان مشخص دانست.

آنچه گفت و گوها را به مرحله کنونی رسانده تلاش های خستگی ناپذیر و اهمیت حل و فصل این اختلاف در 2 طرف مذاکره بوده است؛ اختلافی که سابق بر این به عنوان مانع بزرگی در برابر مناسبات و بهبود روابط ایران و غرب قد برافراشته بود. پس در صورت حل و فصل کامل موضوع هسته یی، این سازوکار می تواند به عنوان الگویی به حل و فصل سایر مسایل اختلافی کمک کند.

برای دستیابی به توافق اما سه شرط وجود دارد که عبارتند از: اراده قوی، تصمیم گیری سیاسی و توانایی در اجرای آن.
...
مساله دیگری که به اجرایی شدن توافق برمی گردد موضوع توانایی طرف ها در ایجاد اجماع داخلی است. به این معنی که هر یک از طرف های مذاکره کننده باید افکار عمومی و نیز نهادهای تاثیرگذار کشورشان را با خود همراه کنند و با اجماع سازی در اجرای این تعهد از چندصدایی بپرهیزند.

در مجموع، گفت و گوهایی که 2 سال پیش در نیویورک کلید خورد و تا به امروز به صورت دوجانبه و چندجانبه و در سطوح مختلف جریان داشته به پایان راه خود نزدیک شده است. در این روزهای پایانی فرجه هفت ماهه، ایران و اعضای 1+5 باید تصمیم سیاسی لازم و مفید را بگیرند و به قول معروف حاصل آنچه را که کاشته اند برداشت کنند.

تاکنون همه تلاش تیم های مذاکره کننده بر این اصل استوار بوده است تا در نهایت توافقی مورد امضا قرار گیرد که به نفع همه و به عبارتی برد- برد باشد؛ اصلی که تاکنون تحقق یافته است. بر این اساس طرف ایرانی یک سری محدودیت هایی همچون کاهش سطح و میزان غنی سازی خود را پذیرفته است و طرف غربی نیز ضمن پذیرش ادامه فعالیت های هسته یی صلح آمیز ایران، متعهد شده است تا تحریم های ظالمانه خود را بردارد.

بنابراین در صورت رسیدن به توافق نهایی و حل و فصل کامل این اختلافِ فرسوده، می توان به معجزه دیپلماسی و گفت و گو به عنوان ابزاری برای پایان دادن به مسایل و اختلاف های بین المللی پی برد؛ موضوعی که تهدید جنگ را به فرصت تبدیل خواهد کرد و باعث می شود این اختلاف یک دهه یی به صورت نرم و موفقیت آمیز پایان یابد.



*مولفه های توافق خوب با اعتماد!

روزنامه اعتماد هم درباره توافق خوب نوشته است: ...توافق نهايي خوب براي ايران چند مولفه مشخص خواهد داشت. نخستين اين مولفه‌ها حفظ چرخه سوخت هسته‌اي با در اختيار داشتن حق غني‌سازي است. سه كشور اروپايي در سال ٢٠٠٥ ميلادي مذاكرات هسته‌اي با ايران را تنها به اين دليل متوقف كردند كه تهران حاضر به پذيرفتن غني‌سازي صفر در خاك خود نشد. بر اساس معاهده منع تكثير تسليحات هسته‌اي ايران حق غني‌سازي اورانيوم را دارا ست.

در توافقنامه موقت ژنو، شش كشور مقابل ايران عملا غني‌سازي در خاك ايران را پذيرفته‌اند. بنابراين نتيجه ١٠ سال پايمردي ايران بر حقوق هسته‌اي با پذيرش حق غني‌سازي در داخل خاك ايران محقق شده است. تيم مذاكره كننده ايران در همان نوامبر ٢٠١٣ با خارج كردن كشور از گردونه غني‌سازي صفر در حقيقت اصلي‌ترين مقدمه توافق خوب را بنانهاد.

در توافق جامع هسته‌اي نيز غني‌سازي مورد تاييد قرار مي‌گيرد و اين شيب ميزان غني‌سازي ايران است كه در سر ميز مذاكرات مورد بحث و تبادل نظر قرار مي‌گيرد. ايران در جريان مذاكرات همواره تاكيد داشته كه غني‌سازي صنعتي نياز اين كشور است اما براي اعتمادسازي مي‌تواند مدت زمان رسيدن به اين ميزان غني‌سازي را در مذاكرات انجام گرفته تعيين كند. بنابراين در سايه توافق خوب ايران نه تنها با حق غني‌سازي از گردونه مذاكرات بيرون مي‌آيد بلكه دورنماي غني‌سازي صنعتي را هم در دست خواهد داشت.

ديگر مولفه توافق خوب خروج ايران از فصل هفت شوراي امنيت از مسير مذاكرات است. در شرايطي كه اين امر محقق شود، ايران نخستين كشوري خواهد بود كه بدون دخالت نظامي و يا تعيير نظام از ذيل اين بند خارج خواهد شد.

حفظ ماهيت رآكتور اراك از ديگر دستاوردهاي يك توافق خوب براي ايران است. طرف غربي همواره در اين مذاكرات ادعا كرده بود كه رآكتور آب سنگين آسان‌ترين راه براي رسيدن به بمب است و كشورهايي چون كره‌شمالي و پاكستان از اين طريق به بمب رسيده‌اند با اين همه دانشمندان ايراني فرمول‌هايي براي كاهش پلوتونيوم توليدي ارايه كردند كه مي‌تواند هم به جهان در خصوص عدم حركت ايران در مسير رسيدن به بمب اطمينان دهد و هم ماهيت آب سنگين اين رآكتور را براي ايران حفظ كند.

*توافق خوب از راه دانا

پایگاه خبری راه دانا با مواضعی که کم و بیش به کیهان نزدیک تر است نیز بندهایی را برای یک توافق خوب برشمرده است



1. شکستن نظام تحریم ها
به منظور شکستن نظام تحریم های وضع شده علیه ایران، باید بر تحریم های اصلی در مذاکرات تأکید و تمرکز کرد. در میان همه انواع تحریم که علیه جمهوری اسلامی وضع شده است، مؤثرترین آن، تحریم نفتی و نیز تحریم بانکی بوده است. طبعا اگر قرار است در مذاکرات موضوعی محل بحث قرار گیرد و ایران امتیاز واقعی و نه خیالی به دست آورد، باید بر روی این دو تحریم تمرکز کند.
 اما متأسفانه این هدف حتی در گام نهایی توافق‌نامه نیز محقق نمی‌شود. در متن چهارصفحه‌ای توافق‌نامه، هر جا کلمه تحریم‌ها (sanctions) به میان آمده است، عبارت هسته‌ای (nuclear-related) با آن همراه شده است. به‌عبارت‌دیگر در گام نهایی و پس از انجام تمام تعهدات ایران بر اساس توافق‌نامه، فقط تحریم‌های هسته‌ای سازمان ملل، تحریم-های هسته‌ای چندجانبه و تحریم‌های هسته‌ای ملی برداشته خواهد شد. درنتیجه، تحریم‌های بانکی و نفتی مصوب کنگره آمریکا، باقی خواهد ماند و به این موضوع در ذیل خواهیم پرداخت. متأسفانه در برخی از بخش‌های ترجمه رسمی توافق‌نامه ژنو توسط وزارت امور خارجه ایران اشتباهاتی به چشم می‌خورد؛ چرا که از قید کلمه «هسته‌ای» برای تحریم‌های چندجانبه و ملی در متن اصلی صرف‌نظر شده است.
2. حفظ دستاوردهای هسته ای
دستاوردهای دانشمندان هسته ای که به عنوان سرمایه علمی ملی ما محسوب می شود، قابل معاوضه با هیچ سرمایه دیگری نیست؛ چرا که محور اقتدار و استقلال نظام است. رهبر انقلاب به مخالفت خود با از دست رفتن این دستاوردها تصریح کردند: «طرف ایرانی، برخی از کارهایی که میتوانست او را به توافق نزدیک کند انجام داده است. کارهای متعدّدی را انجام داده: گسترش و توسعه‌ی ماشین‌های غنی‌سازی را متوقّف کرده، خب این را لازم دانستند که یک برهه‌ای متوقّف کنند؛ تولید اورانیوم بیست درصد را – که یک کار بسیار بزرگی است رسیدن به دانش و فنّاوری بیست درصد، کار بسیار بزرگی بود؛ این را کسانی که اهل فنّند میدانند که رسیدن از پنج درصد به بیست درصد، اهمّیتش خیلی بیشتر است از رسیدن از بیست درصد به بالا؛ این کار بزرگ را جوانان ما و فنّاوران متعهّد ما انجام دادند – متوقّف کردند، اقتضای مذاکره این بود که متوقّف بکنند؛ کارخانه‌ی اراک را که یکی از کارهای بسیار بزرگ و مهمّ فنّاوری و یک هنر بزرگ فنّاوری است، فعلا متوقّف کرده‌اند؛ فردو را که یکی از برترین ابتکارهایی است که نیروهای ما و عناصر داخلی ما آن را برای امنیت دستگاه‌های سانتریفیوژ ما توانستند تأمین بکنند و تضمین بکنند، فعلا متوقّف کرده‌اند. این همه کارهای بزرگ انجام داده‌اند، طرف ایرانی بنابراین منطقی عمل کرده است، طبق منطق مذاکره عمل کرده است؛ طرف مقابل زیاده‌خواهی میکند، پررویی میکند، باج‌خواهی میکند..».
طبعا ادامه این روند و پیشروی طرف غربی در مطالبه های پی در پی، موجب از دست رفتن عملی این دستآوردها است. در یک توافق خوب امکان بهره برداری از حقوق مسلم هسته ای و دستادوردها مهم ترین ضرورت است.
3. تأمین نیاز مراکز علمی، تحقیقاتی و نیز صنعتی، دارویی و ..
در حال حاضر انرژی هسته ای در صنایع مختلف کشور کارایی داد. کثرت کاربردهای این فناوری در علوم مختلف، میزان غنی سازی مطلوب را ضروری می نماید؛ به طوری که عدم تأمین نیاز مراکز صنعتی و علمی خسارتی بزرگ در حرکت پرشتاب علمی کشور محسوب می شود.
4. حفظ منافع ملی و عزت ایران
متأسفانه در متن توافقنامه ژنو، مشروط شدن حق غنی سازی ایران با نظر آمریکا موضوعیست که موجب تحقیر ملت ایران و نیز معتبر شمرده نشدن منافع ملی ما در حوزه هسته ای است.
نکته دیگر اینکه به نظر می‌رسد آمریکا نه تنها قصد دارد با استفاده از توافق ژنو، کنترل و مدیریت برنامه هسته‌ای ایران را در دست گیرد، بلکه علاقه‌مند است در این راستا محدودیت‌های مورد نظر خود را در پروژه‌های نظامی و موشکی کشور نیز اعمال کند. اجبار ایران به پذیرش پروتکل الحاقی در گام آخر توافق‌نامه نیز از همین منظر قابل تحلیل است. این مطلب در اظهارات مقامات آمریکایی تصریح شده است.  لحن توهین آمیز مقامات آمریکایی در طول این دوره، موضوعی است که با موضع انفعالی مقامات ایرانی مواجه بوده است. این مسأله ایست که موجب تحقیر ملت ایران و زیر سؤال رفتن عزت ملی ما شده است...
5. شفافیت متن توافقنامه
تاریخ معاهدات آمریکا و غرب نشانگر عدم پایبندی آنها بر تعهداتشان است. این علت بی اعتمادی رهبری و ملت به نتایج مذاکرات است. غرب در توجیه عدم پای بندی خود همواره به بهانه های واهی و ساختگی از طرف مقابل متوسل شده است.
از طرفی تجربه ایران از مذاکرات هسته ای نشان می دهد که طرف غربی همواره به دنبال زیاده خواهی بوده است. این مطلب از دو طریق در روند مذاکرات اعمال شده است: یکی مطالبات پی در پی و دیگری کلی و مبهم تعهد دادن آن ها، که محملی برای
از این رو همواره برخی واژگان دست مایه طرف غربی برای اعمال فشار قرار گرفته است و لذا واژگان کلیدی که در توافق ژنو وجود دارد، باید مورد بررسی دقیق واقع شود. ...


فارغ از تمام نگاههای مسامحه گر یا تندرو به مذاکرات در واقع باید گفت، رهنمودهای رهبر انقلاب بهترین زاویه دید نسبت به مذاکرات است ،نگاهی با یقین به تیم مذاکره کننده و مشکوک و بدبین به طرف مقابل، نگاهی که با صراحت اعلام می کند خواهان رسیدن به توافق است اما با با حفظ خطوط قرمز و عزت ملی!

 

 

 

تمام حقوق محفوظ بوده و استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.

  توليد شده توسط نرم افزار جامع ”استوديو خبر“