برگ برنده ما در جذب گردشگر
جلیل گلشن*
کد مطلب: 17648
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۲۱ آبان ۱۳۹۳ ساعت ۱۴:۵۷
روز دوشنبه معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی درباره مرمت آثار تاریخی اظهارنظرهایی انجام داد. آنطور که آقای سلطانی‌فر عنوان کرد در ایران برای مرمت آثار تاریخی سالانه 15 هزار میلیارد اعتبار نیاز است. ناگفته پیداست که در بسیاری از موارد این اعتبار تامین نشده و تخصیص داده نمی‌شود حال آنکه، حفظ و نگهداری آثار تاریخی و میراثی که بخشی از آنها مرمت آثار تاریخی است یکی از ضرورت‌های حوزه میراث فرهنگی است. میراث‌فرهنگی از گذشته به ما رسیده است و ما مسئولیت حفظ و نگهداری آن برای آینده را داریم. یعنی از طرفی این یک مسئولیت در حوزه میراث فرهنگی است و از طرف دیگر ما در ماه‌های اخیر جذب گردشگر و فعال کردن صنعت توریسم را به‌عنوان یکی از اهداف خود اعلام کرده‌ایم. در بحث گردشگری ما با نوعی گردشگر به نام «گردشگر فرهنگی» روبه‌رو هستیم. کسانی که به ایران می‌آیند ممکن است به دنبال دیدن طبیعت زیبای آن باشند. دسته دیگر هم می‌خواهند آثار تاریخی و میراثی ایران را ببینند و وقتی انگیزه گردشگران را بررسی می‌کنیم می‌بینیم که عده قابل توجهی از آنها برای دیدن آثار تاریخی ما به ایران می‌آیند. گردشگران خارجی اغلب به شهرهایی می‌روند که شهرهای تاریخی محسوب می‌شوند. دیدن میدان نقش‌جهان، مساجدی که در این میدان هست، عالی قاپو، چهل ستون، سی‌وسه پل، منارجنبان و ... گردشگران خارجی را به اصفهان می‌کشاند. آنها ممکن است به قزوین، زنجان، شیراز و یا هر شهر تاریخی دیگری بروند و برنامه آنها اغلب این است که از بناهای تاریخی دیدن کنند. بر این اساس، حتی اگر حفظ بناهای تاریخی را فعالیتی در راستای جذب گردشگر بدانیم باید در این زمینه فعالیت‌های کارگشایی انجام شود. واقعیت امر این است که به‌رغم اینکه آثار تاریخی و میراثی سود سرشاری برای ما داشته و در آینده نیز خواهند داشت اما، اعتباری برای مرمت آنها درنظر گرفته نمی‌شود و در سال‌های اخیر شاهد بوده‌ایم که یا مرمتی انجام نشده یا مرمت بیشتر از اینکه سودآور باشد به بنای تاریخی خسارت وارد کرده است. در برخی از بناهای تاریخی نقاشی‌ها و یا کاشیکاری‌ها مرمت شده اما، به سال نکشیده این مرمت‌ها از بین رفته‌اند و بنا را از ریخت انداخته‌اند. بر این اساس، باید عنوان کرد که در بحث مرمت آثار تاریخی نیازمند تامین اعتبار و همچنین استفاده و به‌کارگیری نیروی متخصص هستیم. شاید عنوان شود که اعتبار با پاره‌ای از تعاملات تامین می‌شود. باید دید اگر به هر حال بتوانیم اعتبار مورد نیاز را تامین کنیم آیا نیروی متخصص برای مرمت آثار تاریخی داریم؟ این سوال را باید سازمان میراث‌فرهنگی جواب و فعالیت خود در این راستا را شرح دهد. بررسی‌ها نشان می‌دهد تحصیلکردگان مرمت آثار تاریخی در ایران کم نیستند. سالانه تعداد زیادی در این رشته از دانشگاه‌های کشور فارغ‌التحصیل می‌شوند اما، باید سازوکاری در نظر گرفت که با آموزشی کوتاه مدت آنها را با عملیاتی کردن آنچه خوانده‌اند آشنا کنیم و از آنها در راستای مرمت آثار تاریخی بهره بگیریم. در دولت یازدهم و با مدیریت آقای سلطانی فر توجه بیشتری به مساله میراث‌فرهنگی و به‌ویژه گردشگری شده است. مسئولان دولتی همواره دم از جذب گردشگر می‌زنند همانطور که، بر اساس آنچه آنها می‌گویند قرار است در برنامه ششم توسعه توجه ویژه‌ای به موضوع گردشگری و میراث‌فرهنگی بشود. حتی اگر نقش میراثی و تاریخی میراث‌فرهنگی را نادیده بگیریم و این آثار را بنگاه‌هایی برای درآمدزایی تلقی کنیم منطقی نیست که به حفظ و نگهداری آنها نپردازیم. همانطور که شرح داده شد، برگ برنده ما در حوزه گردشگری و به‌ویژه جذب گردشگر خارجی، آثار تاریخی و میراثی ماست. اگر این برگ برنده را از دست بدهیم زیان جبران‌ناپذیری متوجه ما می‌شود. در این صورت نه‌تنها نمی‌توانیم به هدفی که در چشم‌انداز گردشگری و جذب توریست مشخص کرده‌ایم دست یابیم که وضعیت مان از اکنون نیز بدتر خواهد شد.
* کارشناس میراث‌فرهنگی
