به گزارش سازندگی: سنت «افطاری سیاسی روحانی» امسال پررونقتر از همیشه برپا شد: تنها جلسهی سران عالی کشور با سران احزاب سیاسی ایران که در ادوار گذشتهی ریاستجمهوری بیسابقه بوده است و نشان از موقعیت حسن روحانی نزد جناحین دارد. رئیسجمهوری که اصلاحطلبان و اصولگرایان دعوتش را پاسخ میگویند.
در فهرست مدعوین دفتر رئیسجمهور نام سران هر دو جناح به چشم میخورد. از اصولگرایان برای غلامعلی حداد عادل و احمد توکلی (هر دو از چهرههای اصولگرایان جدید) غلامرضا مصباحیمقدم و سیدرضا تقوی (از جامعه روحانیت مبارز)، اسدالله بادامچیان (دبیرکل حزب موتلفه اسلامی)، عبدالحسین روحالامینی (جبهه ایستادگی)، حسین مظفر، محمدرضا باهنر (دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین)، حسن غفوریفرد (دبیرکل جامعه اسلامی ورزشکاران)، شهابالدین صدر (دبیرکل حزب رفاه ملت/ نزدیک به علی لاریجانی) و امیر محبیان (دبیرکل حزب نواندیشان ایران اسلامی) در جلسه حضور داشتند و مصطفی پورمحمدی، حسین انواری، مرتضی نبوی، علی مطهری و کاظم جلالی نتوانستند در جلسه حاضر شوند.
از اصلاحطلبان غایب اول جلسه محمدرضا عارف (رئیس شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان) بود که از قبل از محمود واعظی خواسته بود عذرخواهیاش را به رئیسجمهور برساند اما جواد امام (مدیرعامل بنیاد باران)، قدرتالله علیخانی، محمد سلامتی (آخرین دبیرکل سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی)، علی شکوریراد (دبیرکل حزب اتحاد ملت ایران اسلامی)، حمیدرضا جلاییپور (عضو حزب اتحاد ملت ایران اسلامی)، بهزاد نبوی (عضو سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی)، حسین مرعشی (رئیس دفتر سیاسی حزب کارگزاران سازندگی ایران)، محمد قوچانی (عضو حزب کارگزاران سازندگی ایران)، زهرا نژادبهرام (عضو شورای شهر تهران)، محسن هاشمی (رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران)، ابراهیم اصغرزاده، الیاس حضرتی (قائممقام حزب اعتماد ملی)، صادق نوروزی (دبیرکل حزب توسعه ملی)، اعظم طالقانی (دبیرکل جامعه زنان انقلاب اسلامی/ ملی مذهبی)، آذر منصوری (عضو حزب اتحاد ملت ایران اسلامی)، رسول منتجبنیا (عضو سابق حزب اعتماد ملی)، محمدعلی ابطحی (عضو مجمع روحانیون مبارز)، محمد عطریانفر (رئیس کمیته فرهنگی حزب کارگزاران سازندگی ایران) و فیاض زاهد حضور داشتند. علیرضا بهشتی، عبدالله رمضانزاده، محسن صفاییفراهانی، محمد صدر، مرتضی حاجی، محسن آرمین، محمدرضا خاتمی، صادق خرازی، علی هاشمی، حسین کمالی و محمدرضا تابش هم نتوانسته بودند در جلسه حاضر شوند.از حزب اعتدال و توسعه هم به جز محمود واعظی (رئیس دفتر رئیسجمهور)، چهرههایی چون مرتضی بانک، غلامعلی دهقان، مسعود شفیعی، پروین داداندیش و علی جنتی در جلسه حضور داشتند.
در واقع حزب اعتدال و توسعه به عنوان نزدیکترین حزب به رئیسجمهور در میانهی دو جریان در این جلسه حضور داشت و برخی مشاوران و همکاران نهاد ریاستجمهوری مانند فریدون وردینژاد، علی جنتی، علی ربیعی و محمد قوچانی نقش توأمان میزبان و میهمان را برعهده داشتند. طراحی جلسه بهگونهای بود که میان اصلاحطلبان و اصولگرایان توازن برقرار باشد. جلسهای که در آن احمد توکلی و بهزاد نبوی با هم حضور داشتند در نوع خود جالب توجه به نظر میرسید. در دفتر رئیسجمهور شخص محمود واعظی با مشورت علی ربیعی، فریدون وردینژاد، علی جنتی و محمد قوچانی فهرستی از سران دو جناح را به تایید رئیسجمهور رسانده بودند که دربرگیرنده اصلیترین احزاب کشور باشد. روحانی از زمان آغاز ریاستجمهوری تاکنون جلسات متعددی را با احزاب سیاسی برگزار کرده است. از اردیبهشتماه ۱۳۹۳ که اولین دیدار در سعدآباد با اصلاحطلبان برگزار شد تا پاییز سال ۱۳۹۷ که بار دیگر جلسهای با ایشان در خیابان پاستور برپا کرد و نیز قبل از همه یک هفته بعد از پیروزی در سال ۱۳۹۲ که با سران اصلاحطلبان و نیز سران محافظهکاران برپا کرد و هر سال (به جز سال ۱۳۹۷) در افطاریهای سیاسی در ماه رمضان پذیرای دو جناح سیاسی کشور بود. جلساتی که در آن افرادی مانند غلامحسین کرباسچی و غلامعلی حدادعادل سخن میگفتند. بدین ترتیب روحانی رئیسجمهوری است که تاکنون بیشترین بها را به احزاب سیاسی داده است.
جلسه روز شنبه ۲۱ اردیبهشتماه ۱۳۹۸ نیز جمعوجورتر از دیگر افطاریهای رئیسجمهور برگزار شد. تعداد اعضا زیر ۵۰ نفر شد تا فرصت دیدار و گفتوگو فراهم آید. به همین علت جلسه در سالن کوچکتری از مجموعه اجلاس سران سازمان همکاریهای اسلامی برگزار شد. صورتجلسه به شکل میزگرد بود. میهمانان در ردیف اول و میزبانان در ردیف دوم قرار گرفتند. با وجود تاکید بر حضور رأس ساعت ۱۹ میهمانان با تاخیر رسیدند. هر یک از میزبانان عهدهدار راهنمایی یکی از میهمانان بودند تا در جایگاه مناسب قرار گیرند. از اولین حضار محمدرضا باهنر و الیاس حضرتی بودند که با استقبال علی جنتی مواجه شدند. در حالی که به نظر میرسید هنوز جلسه گرم نشده است ساعت ۱۹:۱۵ جمعیت زیادی از اصلاحطلبان با هم رسیدند و اندکی بعد اصولگرایان هم وارد جلسه شدند. حتی در حضور هم ظاهرا حرکتهای جناحی و خطی در کار بود!
علی ربیعی وزیر سابق کار و از سران خانه کارگر و حزب کار مجری جلسه شد. ربیعی بعد از وزارت در مقام مشاورت رئیسجمهور عهدهدار برگزاری جلسات گفتوگوهای اجتماعی رئیسجمهور شده است که جلسه گفتوگو با اقتصاددانان و جامعهشناسان را او برپا داشت و در دیدار اصلاحطلبان با رئیسجمهور هم حضور داشت و ظاهرا بنا دارد که جلساتی با استادان علوم سیاسی هم برای دیدار با رئیسجمهور طراحی کند. ربیعی سمت چپ رئیسجمهور و واعظی در سمت راست روحانی مستقر شدند. وزیر سابق کار سخن را با این جمله شروع کرد که این جلسه در ایران منحصربهفرد است که در این کشور حزبگریز رئیسجمهور به عنوان عالیترین مقام اجرایی کشور با احزاب بنشیند. ربیعی از حاضران خواست برای سخن گفتن وقت بگیرند و رعایت زمان کنند تا نوبت به همه برسد.
اولین سخنران الیاس حضرتی بود. نماینده تهران و قائممقام دبیرکل حزب اعتماد ملی که از اراده برای حل مسائل کشور گفت که وجود ندارد و به عنوان نمونه به ممنوعیت صدای محمدرضا شجریان اشاره کرد و نیز به حل مساله حصر و سرآخر گریزی هم به بحران کاغذ زد و به رئیسجمهور گفت که احتمالا هفته آینده دیگر هیچ روزنامهای کاغذ ندارد که چاپ شود.
سخنران دوم عبدالحسین روحالامینی بود. دبیرکل جبهه ایستادگی انقلاب اسلامی که اخیرا رئیس توافقی خانه احزاب هم شده است و گفت که برای حضور در جلسه از اعضای خانه احزاب از اصلاحطلب و اصولگرا تا کاسب محل خود پرسیده است که به رئیسجمهور چه بگوید و گفت که نمیتواند سوال کاسب محل را بازگو کند. اما به رئیسجمهور یادآوری کرد که از اصول انقلاب عقبنشینی نکند و بر آن ایستادگی کند.
سومین نفر قدرتالله علیخانی بود. نماینده سابق مجلس و نزدیک به مجمع روحانیون مبارز که اول از همه به بیرسانهای بودن دولت اشاره کرد و از فاصله دولت و جامعه انتقاد کرد و از عدم کارآیی وزارتخانهها گفت و اضافه کرد که ناگزیر به ذکر مصداق است و آن ناکارآمدی وزارت صمت و وزارت کار است و البته کنایهای به علی ربیعی هم زد که در دوره او هم بهزعم علیخانی کاری در وزارت کار انجام نمیشد.
غلامرضا مصباحیمقدم عضو جامعه روحانیت مبارز که مدرس اقتصاد اسلامی هم هست از بحران نقدینگی گفت و مدیریت ارزی دولت را زیر سوال برد. مصباحیمقدم فقط از دولت انتقاد نکرد، از مجلس هم انتقاد کرد که چرا اجازه اصلاح قیمت بنزین را نداده است و چهره مثبت تحریمها را کاهش وابستگی بودجه کشور به نفت اعلام کرد که با وجود صدمات تحریم به کشور عوارض مثبتی هم میتواند داشته باشد از جمله «اقتصاد منهای نفت».
نفر پنجم زهرا ساعی نماینده تبریز در مجلس شورای اسلامی بود که خواستار توجه دولت به مجلس شد. ساعی نگران تمامیت ارضی ایران بود و دفاع از موقعیت ملی ایران را یک ضرورت برای اتحاد کشور میدانست.
احمد توکلی که با عصا به میهمانی آمده بود با صدایی لرزان اما صمیمی جمع را متاثر کرد. این اصولگرای معتدل و معقول هم از نقد سیاستهای ارزی دولت سخن گفت. از رئیسجمهور انتقاد کرد که چرا نظام سهنرخی ارز را ثبت کرده است. سیاستهای جبرانی دولت در حق محرومان را کافی ندانست و گفت مردم احساس میکنند دولت ندارند اما افزود که این احساس نافی زحمات دولت نیست اما دولت نمیتواند کارهایش را به نحو مناسبی اطلاعرسانی کند. احمد توکلی نگران واکنشهای اجتماعی به بحرانهای اقتصادی بهخصوص در جنوب شهر بود. نگران هرج و مرج و برخوردهایی که لاجرم برای حفظ امنیت ملی کشور ضرورت هر حکومتی است و خواستار توجه به اوضاع اقتصادی کشور بود. با همان صدای لرزان خاطرهای مازندرانی تعریف کرد که دربارهی انقلاب بود. از روحانی هم تشکر کرد که دولت به گزارشهای نهاد دیدهبان شفافیت و عدالت (NGO احمد توکلی که برای مبارزه با فساد تشکیل شده است) توجه میکند.
علی شکوریراد دبیرکل حزب اتحاد ملت سخنش را با خسته نباشید به رئیسجمهور آغاز کرد. از دولت پنهان سخن گفت که با دولت آشکار همکاری نمیکند و از دولت انتقاد کرد که مشارکت احزاب را جلب نمیکند و حتی این جلسه را به جای نشست با سران احزاب، نشست با فعالان سیاسی نامگذاری کرده است. از فشار بر احزاب سخن گفت و از رئیسجمهور خواست میانجی شود تا حرفها و گلهها منتقل شود. شکوری از روحانی خواست که میان اصلاحات و حاکمیت پیوندی برای انتقال دیدگاهها فراهم کند و سخنش را با این جمله به پایان رساند که از صلح پاسداری کنید.
نهمین نفری که سخن گفت فیاض زاهد بود. فیاض از موضع یک مدرس روابط بینالملل به سیاست خارجی پرداخت. خطر آمریکا را گوشزد کرد. از پیشبینی خود در سال ۱۳۸۲ در ماجرای جنگ خلیج فارس سخن گفت.
و آخرین نفر حسین مظفر بود، عضو سابق جناح چپ، که اکنون به اصولگرایان نزدیکتر است. وزیر آموزش و پرورش سیدمحمد خاتمی که به محمدباقر قالیباف پیوست. مظفر از مواضع انقلابی رئیسجمهور علیه آمریکا تجلیل کرد و مذاکره با ترامپ را رد کرد و نگرانی از جنگ را انکار کرد.
با وجود ثبتنام ۵ اصلاحطلب و ۲ اصولگرا، یک ربع بیشتر تا اذان مغرب و عشا باقی نمانده بود. علی ربیعی از رئیسجمهور درخواست کرد که سخن بگوید.
حسن روحانی که در طول جلسه از سخنان حاضرین یادداشت برمیداشت سخنش را با اشاره مستقیم به حرفهای غلامعلی حداد عادل شروع کرد. گفت نمیدانیم الان شرایط بدتر از دوران جنگ تحمیلی هست یا نیست؟! من خودم در آن دوران هم در جنگ مسئولیت داشتم، هم در مجلس و بودجه کشور. در آن دوران تنها تحریم کشور، تحریم سلاح بود که آن را هم از راههایی تامین میکردیم، تحریم نفت و بانک و... در کار نبود. اما جنگ اقتصادی از جنگ نظامی مهمتر است. روحانی به تمرکز و خلاصه کردن نگرانیهای مردم در حوزههای اقتصادی واکنش نشان داد و گفت مردم در مسائل دیگر هم نگرانی دارند. نگرانیهای اقتصادی را انکار نمیکنیم اما نگرانیهای فرهنگی و اجتماعی هم وجود دارد. الان اگر از اعضای همین جلسه موبایلها را بگیریم نمیدانند تا شب چه کار کنند؟ چون موبایل و فضای مجازی فقط یک فضای فانتزی نیست. با کسب و کار و زندگی مردم نسبت دارد.
رئیسجمهور دربارهی انتظارات از دولت هم گفت باید نسبت میان اختیارات و انتظارات مشخص شود. دولت در محدودهی اختیارات خود حتما باید پاسخگو باشد اما باید ببینیم در مساله سیاست خارجی و در فرهنگ، دولت تا چه حد مسئولیت دارد؟ آیا صداوسیما، مساجد، ائمه جمعه و... در اختیار دولت است؟ روحانی به تجربیاتی در سیاست خارجی خود اشاره کرد و از جمله به یاد آورد که در طول سه روز اقامت در نیویورک در اجلاسیه سازمان ملل متحد در دوره باراک اوباما، جان کری ۱۹ بار درخواست این کشور را به اطلاع محمدجواد ظریف رسانده بود، درخواستی که ایران آن را رد کرد، البته ایران هرگز تسلیم آمریکا نمیشود و راهحل پیدا میکند. روحانی به مشکلات اقتصادی و خارجی کشور و نقش منفی حریفان ایران اشاره کرد و برخی از مسائل عینی را در این زمینه با مصداق بازگو کرد.
روحانی سپس به روابط دولت و مجلس اشاره کرد. گفت من کاری به تئوریهای اقتصاد منهای نفت ندارم. آن حرفها در جای خود قابل پیگیری است.
امروز ما بودجهای داریم که در آن درآمد و مخارج دولت روشن است. امروز ما مساله توزیع کالا را داریم. آمدهاند ۴ وزارتخانه صنایع، صنایع سنگین، معادن و فلزات و بازرگانی را ادغام کردهاند و یک وزارت صمت درست کردهاند. مقام معظم رهبری هم در جلسه دولت از این ادغام انتقاد کردهاند. من هم ۲ سال است لایحه تشکیل وزارت بازرگانی را دادهام تا بتوانیم در این شرایط کالا را به دست مردم برسانیم. اما مجلس چرا همراهی نمیکند. رئیسجمهور حرف را اینگونه جمعبندی کرد که مردم فقط دولت را به عنوان مسئول کشور میشناسند و در اصلاح قیمت بنزین یا توزیع کالا یا مذاکرات یا فضای مجازی و اطلاعرسانی فقط دولت را مسئول میدانند و کاری با مجلس و... ندارند.
روحانی به همین علت خواستار حمایت هر دو جناح از دولت شد و افزود: اگر مردم نباشند ما به هیچ وجه نمیتوانیم کشور را اداره کنیم. فقط باید با نیروی مردم کشور را اداره کرد.
مصداق این مساله هم همین انتخابات مجلس آینده است، اگر بتوان از اتاقهای تنگ و تاریک چندنفره عبور کرد و همه را به مشارکت فرا خواند میتوانیم همچنان مردم را در کنارمان داشته باشیم. روحانی گفت البته ما در همین شرایط هم کشور را اداره میکنیم و تسلیم نمیشویم اما برای تسلیم نشدن باید راهحل پیدا کنیم.
در میان حرفهای روحانی بود که اذان مغرب و عشا از بلندگوهای اطراف محل اجلاس سران به گوش میرسید. روحانی از واعظی پرسید اذان شده است؟ حضار تایید کردند اما حرفهای رئیسجمهور آن قدر داغ، مهم و دردمندانه بود که کسی نمیخواست حرفها قطع شود. روحانی اما سخن را کوتاه کرد و سر ساعت۲۰:۳۰ حرفهایش را تمام کرد و راهی نماز شد. اصلاحطلبان و اصولگرایان هم به او اقتدا کردند. حاشیهها شروع شد. یکی از چهرههای کارگزاران سازندگی به شوخی به اسدالله بادامچیان از سران موتلفه اسلامی گفت که خوب است در انتخابات مجلس یازدهم فهرست مشترک بدهیم. بادامچیان هم گفت لابد کاظم انبارلویی و بهزاد نبوی را در فهرست هم بگذاریم!
پس از نماز یکی از دیدنیترین تصاویر کنار هم قرار گرفتن احمد توکلی و بهزاد نبوی بود. دو پیرمرد اصولگرا و اصلاحطلب با عصا. بهزاد نبوی از رنج کمر خمیده بود و احمد توکلی از سر روزگار بریدهبریده حرف میزد. دو عضو قدیمی سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی که اولین بار جناحبندیهای چپ و راست در درون آن شکل گرفت. دو عضو کابینه میرحسین موسوی که اولین بار اختلافات چپ و راست در آن صورت گرفت. با هم به سوی میزهای افطار آمدند.
رئیس دفتر رئیسجمهور گفته بود هیچکس از دفتر رئیسجمهور دور میز روحانی ننشیند تا فرصت دیدار سیاسیون با رئیسجمهور فراهم آید. ۱۰ صندلی برای همسفره بودن با روحانی پیشبینی شده بود: حداد عادل، اسدالله بادامچیان و احمد توکلی، محمدرضا باهنر، مصباحیمقدم از راست و بهزاد نبوی، حسین مرعشی، الیاس حضرتی، محسن هاشمی و آذر منصوری از چپ به میز رئیسجمهور فراخوانده شدند اما برخی هم ناخوانده همسفره روحانی شدند.
این جلسه یک عکس میخواست. با روحانی در میان گذاشته شد. رئیسجمهور استقبال کرد و پس از افطار جمعیت به سالن بزرگتر رفتند. رئیسجمهور ایراد گرفت که اینجا خوب نیست. پله ندارد. باید عکس روی پله باشد همچنان که در نهاد ریاستجمهوری است اما حجت سپهوند عکاس قدیمی مطبوعات و نهاد ریاستجمهوری تدبیر کرده بود. روی صندلی رفت و از بالا عکس گرفت. یک عکس یادگاری سیاسی...شرایطی سختتر از جنگ