کد مطلب: 125132
 
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۵ دی ۱۳۹۷ ساعت ۱۵:۱۷
این روزها دوباره صدای فیلترینگ می آید. زمزمه ها و شایعات فیلتر شبکه اجتماعی اینستاگرام به گوش می رسد ولی انجام فیلترینگ و انفعال موقت ناشی از آن که قطعآ با توجه به سرعت ارتقای و پیشرفت تکنولوژی نمی توان در دراز مدت ممانعت از دیپلماسی سایبری به عمل آورد، بلکه باید با اعتماد و آموزش به مردم کشور و اتکاء بر کاربرد فرهنگ عمیق و غنی و کهن کشور پیش رفت.
 
به گزارش ایران خبر، حضرت علی علیه السلام می فرماید : سرزمین شما به « آب» نزدیک است, و دور از آسمان, خِرَدهایتان اندک است; نشانه تیر بلایید و طعمه «لقمه رُبایان» و شکارِ «حمله کنندگان.»
الف) انتقاد پذیری بستر ارتقاء است
بزرگان بیان فرموده اند; صرفِ تجربه کردن یک رویداد ناگوار برای درس گرفتن از  آن کافی نیست.یادگیری و درس گرفتن از بحران; مستلزم آن است که افراد باورها و نگرش های خود را تغییر دهند و پس از آن است که رفتار نیز به نوبه خود تغییر می کند. از نظر سازمانی, یادگیری را می توان یک فرایند پیچیده دانست; کسب دانش و آگاهی و تغییر رفتار باید در همه سطوح یک نظام سازمانی که ممکن است دارای پیچیدگی های زیادی باشد رخ دهد. وقتی سازمان نتواند از شکست هایش درس بگیرد,در مقابل رویدادهای غیر مترقبه که حتی تکرار آنها قابل پیشبینی هم بودند آسیب پذیر می شود.
نگاه سطحی به علل شکست ها و نبود یک نگاه منسجم و همه جانبه و فقدان وحدت و هماهنگی لازم بین اجزاء و ارکان سازمان و اینکه سازمان ها از بحران های سابق پیش آمده; درس های مهم و نکات کلیدی را استخراج نکنند و اگر قطعات اطلاعات مختلف پیچیده را که سابقآ منجر به حدوث بحران شده در کنار هم قرار ندهند و علل ریشه ای وقوع بحران را درک نکنند و نیاموزند که چطور مواجهه آتی با آنرا مدیریت کند; منجر می شود سازمان نتواند از شکست هایش درس گرفته و در مقابل رویدادهای قابل پیشبینی مجدد آسیب پذیر شود.
«مخاطره» یکی از واقعیت های روزمره در زندگی ما است وقتی کارخانه ای ساخته می شود مخاطراتی برای محیط زیست می تواند به همراه داشته باشد اما با اتخاذ رویکردهای علمی می توان مخاطرات احتمالی را مدیریت کرد و از تبدیل آنها به «بحران» ممانعت به عمل آورد و از مزایای آن یعنی اشتغال زایی و همچنین پرداخت مالیات و ایجاد درآمد برای دولت نیز بهره برد.
اگر سازمان از توانمندی و ظرفیت لازم برای کنترل و کاهش مخاطرات برخوردار نباشد و یا تفاوت بین مخاطره و بحران را تشخیص ندهد لاجرم محکوم به زوال فرصت های سازنده و بلکه موجودیت خود خواهد شد.
ب) اهمیت قدرت و تقسیم بندی انواع آن
قدرت در تمام عرصه های زندگی فردی و اجتماعی و جهانی اهمیت به سزایی دارد. همانطور که اگر فرد در زندگی شخص خود فاقد قدرت برای بقاء باشد در اداره آن  دچار مشکل  خواهد شد و نظام خانوادگی وی متزلزل شده و از هم خواهد پاشید; در عرصه جهانی نیز یک کشور با در دست داشتن قدرت در زمینه های سیاسی و اقتصادی باعث رشد فزاینده, توسعه یافتگی و رفاه و آسایش شهروندان خود خواهد شد و از تجاوزات سیاسی و اقتصادی و نظامی و همچنین استحاله فرهنگی در امان خواهد بود.
قدرت از نظر ساختاری به دو بخش سخت و نرم تقسیم می شود. قدرت سخت; آشکار و ملموس است که منابع آن اقتصاد و تکنولوژی و جایگاه سیاسی کشورها در هژمونی قدرت جهانی و توانایی نیروی نظامی ایشان است. در قدرت نرم بر روی ذهنیت ها سرمایه گذاری می شود و از عنصر جذابیت برای ایجاد ارزش های مشترک و از القاء الزام و وظیفه همکاری برای رسیدن به اهداف یک کشور در بین مردمان کشورهای دیگر سود برده می شود.
هرچه به دهه های اخیر نزدیک تر می شویم به دلیل کاهش مشروعیت و هزینه های زیاد و ناکامی های کارکردی در بکارگیری از قدرت سخت از کاربرد آن کاسته و قدرت نرم جایگزین آنها می شود و دولت ها از این منظر و با استفاده از کارکرد قدرت نرم می توانند با ارائه تصویری جذاب از خود نزد افکار عمومی به ابزارهای مقبول و پر نفوذی جهت پیشبرد اهداف و سیاست های خود که همگی در جهت به دست آوردن منافع ملی خودشان و در نتیجه امکان تحصیل منابع و ثروت های کشورهای دیگر به پایین ترین بها و هزینه ممکن است, دست یابند.
ج) دیپلماسی سایبری ابزار نوین در جنگ نرم
دیپلماسی سایبری که شاکله و موجودیت آن از طریق اینترنت و فضای مجازی به وجود آمده است با تبادل اطلاعات بین مردم نقاط مختلف جهان در مدت زمان فقط چند ثانیه قابلیت انفجاری در فضای سایبری را به وجود آورده است.
در این دیپلماسی برخلاف دیپلماسی سنتی که طرفین ارتباط دو دولت و یا هیآت های دیپلماتیک بودند اما در یک سو یک دولت و در طرف دیگر مردم یک کشور یا کشورهای متعدد قرار دارند.این ارتباط به جای استفاده از مجاری دیپلماسی رسمی و مسئولانه با الزام و التزام به قواعد و قوانین بین المللی,معاهدات , کنوانسیون ها و عرف های مسلم بین المللی; از طریق کانال های مجازی و فضای سایبر و حتی در پوشش برنامه های ارتباطی شرکت های خصوصی صورت می پذیرد.
با ورود دیپلماسی سایبری به عرصه محاسبات و معادلات بین المللی ;عرصه دیپلماسی بین الملل با تحولات جدیدی رو به رو گردیده که به دولت های خارجی اجازه می دهد به طور مستقیم و سازمانی و هدفمند به واسطه شبکه های با کارکرد در ظاهر مدنی با اتباع داخل قلمرو یک کشور دیگر ارتباط برقرار کنند.
پدیده ای که نوع سازمانی آن را می توان در بحث سفارت خانه های مجازی و نوع غیر مستقیم آن را در شبکه های اجتماعی و به اصطلاح ارتباطات نوع دوستانه و مدنی و ایجاد نهادهایی همچون خبرنگاران بدون مرز رویت کرد که دولت ها با ایجاد پاره ای از ابزار آلات جهت تحریک و تهییج اتباع کشورهای دیگر در قالب مسائلی همچون صدور ویزاهای بخت آزمایی لاتاری – جذب سرمایه های انسانی و نخبگان تحت عنوان مشاوره های تحصیلی رایگان بشردوستانه و استخراج اطلاعات مختلف اجتماعی و جامعه شناختی جهت تنظیم برنامه های بلند مدت خود برای مدیریت ملت ها در جهت اهداف منافع ملی ایشان نام برد.

د) طرق اتخاذ راهکارهای علمی مفید جهت مقابله با تهدیدات دیپلماسی سایبری
1. همانطور که در ابتدا به آن اشاره شد کسب دانش و آگاهی و تغییر رفتار باید در همه سطوح یک نظام سازمانی با هماهنگی بین اجزای آن صورت پذیرفته و علل ریشه ای وقوع بحران درک شود و این حقیقت باید مورد پذیرش واقع شود که با ظهور دوران تکنولوژی های نویین ارتباطات اینترنتی هرگز نمی توان از طریق ایجاد موانعی مانند پارازیت و فیلترینگ موفق شد زیرا علاوه بر از دست دادن فرصت تعلیم نیروی واقعی پشتوانه حکومت یعنی مردم, موجب ناتوانی در راهکارهای تقابل جویانه می شود.
2. با عدم مدیریت صحیح مخاطرات و تبدیل آنها به بحران موجب حذف فرصت های اشتغال زایی در فضاهای مجازی و اسقاط زمینه هایی که می توان مقتدرانه در آنها حضور یافت شده و با عدم حضور و مشارکت نخبگان ملی در حرکت جهانی شدن لاجرم در نهایت موجب کدخدایی یک ابرقدرت خواهد شد.
3. نزدیک کردن قوانین جهانی امکان انجام معاملات اقتصادی و اصلاح سنت های غلط و تاریخ منقضی با معیارهای اثبات شده علمی جهانی.
4. ایجاد گفتمان های تنویر کننده افکار عمومی از طریق نخبگان ملی با رسانه های خارجی و ایجاد و مدیریت حرکت پویا و پراکنده و مداوم توسط رسانه های گوناگون بین المللی و همراه در جهت بستر سازی گفتمان با افکار عمومی.
5. پذیرش آنکه مردم را نمی توان با اجبار به استفاده از رسانه های داخلی سوق داد و با آموزش و ارتقای فرهنگی باید طراحی برنامه های هدفمند جهت حضور مفید ایشان در فضاهای مجازی را ایجاد کرد.
6. گسترش فضای اعتماد سازی و افزایش روحیه انتقاد پذیری نسبت به انتقادات مردم موجب می شود تهدیدات رسانه های خارجی مشوق قومیت گرایی و حرکات تجزیه طلبانه خنثی شود .
7. توجه به وجود تنوع آراء در داخل و انعکاس وجود تنوع فکری و تکثر آراء حتی در انتقادات و مخالفت ها; یک نقطه قوت جهت خنثی سازی برنامه های هدفمند حملات سایبری محسوب می شود و مجاری جولان رسانه های بیگانه به بهانه دلسوزی برای آزادی بیان را مسدود می کند.
8. اعطای زمینه کار به رسانه های داخلی جهت طرح دیدگاه های انتقادی در تمام سطوح و تبیین چرایی اتخاذ اصول سیاست خارجی  و تشریح علل آنها با تکیه و تاکید بر اعتماد و احترام به مردم با التزام حقیقی به ارائه توضیحات به ایشان موجب اعتماد ملی می شود.
9. جنگ روانی, جنگ سایبری, جنگ رسانه ای و جنگ اطلاعاتی همگی از جمله مصادیق جنگ نرم  است که تمامی آنها جهت تبلیغ و القای ارزش های کارشناسی شده برای استحاله فرهنگی و همراهی یا عدم مقاومت مردم کشور مورد هدف در جهت منافع ملی کشور مهاجم است و این در حالی است که فرهنگ غنی و کهن ایران در تمامی ابعاد اعم از فلسفه و موسیقی و اشعار غنی قابلیت سرافرازی و غرق کردن  تمام ارزش سازی های تصنعی در اقیانوس بی همتا خود را دارد.
در نتیجه به جای انجام فیلترینگ و انفعال موقت ناشی از آن که قطعآ با توجه به سرعت ارتقای و پیشرفت تکنولوژی نمی توان در دراز مدت ممانعت از دیپلماسی سایبری به عمل آورد، بلکه باید با اعتماد و آموزش به مردم کشور و اتکاء بر کاربرد فرهنگ عمیق و غنی و کهن کشور که شامل علوم و دانش در حوزه های بسیط معنوی و هنرهای گوناگون و افکار صیقل خورده و اعجاب انگیز کبریایی است با تمسک به راهکارهای تقابل جویانه با حضور در عرصه دیپلماسی سایبری و فضای مجازی از تمامی ابعاد اقتصادی و اشتغال زایی و رویارویی با آن جهت سرمایه گذاری امنیتی و مهار آسیب های تهاجمی و دفع خطرات رسوبی بهره برد و با اعتماد و احترام به شعور مردم در جهت ارتقای آن با ایجاد صفحات و سایت های مدافع هویت ملی اقدام به ارزیابی اقدامات انجام شده جهت اصلاح و بهبود و پالایش و والایش هوشمندانه کرد.


منابع:
- قرآن کریم
- نهج البلاغه
- دکتر باقر انصاری, حقوق رسانه, تهران, انتشارات سمت, 1397
- حمیدرضا محمدشاهی, ژئوپلیتیک جنگ نرم, تهران, دانش نگار, 1395
- کریم.اچ.ولانی, مدیریت راهبردی امنیت, مترجم حسین جاجرمی, تهران ,انتشارات دیده بان , 1394
- ویلیام بی.گادیکانست, ترجمه دکتر حسن بشیر و همکاران, نظریه پردازی درباره ارتباطات میان فرهنگی, تهران انتشارات دانشگاه امام صادق,1396

منبع : ایران آنلاین